Tin tứcRượu cần không chỉ là một thức uống truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số mà còn là một nét văn hóa độc đáo của người Mạ ở Đắk Nông. Bí quyết để làm nên một ché rượu cần thơm ngon bắt đầu từ công đoạn chuẩn bị kỹ lưỡng, đặc biệt là ở việc xử lý ché đựng rượu.
Trước khi sử dụng, ché phải được vệ sinh sạch sẽ và tráng qua bằng nước nấu từ lá cây Rdong – một loại cây đặc trưng của người Mạ. Sau khi tráng nước, lá Rdong đã nấu sẽ được cho vào ché và phơi cùng để giúp ché đạt độ khô cần thiết.
Khi lá Rdong trong ché đã khô hẳn, đó là lúc ché đã sẵn sàng để sử dụng cho quá trình ủ rượu. Độ khô của ché rất quan trọng, bởi nếu không xử lý đúng cách, ché sẽ làm rượu bị chua và mất đi hương thơm đặc trưng.
Để có được ché rượu cần ngon, loại men truyền thống được làm từ vỏ và lá cây rừng là một yếu tố không thể thiếu. Men này không chỉ giúp rượu có màu sắc đẹp mà còn tạo ra hương vị đặc trưng riêng.
Người Mạ sử dụng gạo và một ít gạo nếp để nấu cơm, sau đó rải cơm đã nấu lên nong cho nguội trước khi trộn cùng men rừng và vỏ trấu.
Tất cả hỗn hợp này sau đó sẽ được cho vào ché để bắt đầu quá trình ủ rượu. Quá trình ủ rượu cần sự tinh tế, kinh nghiệm và sự khéo léo của người làm để đạt được sự cân bằng về hương vị.
Theo lời chia sẻ của một nghệ nhân: “Làm rượu cần không khó, nhưng để ủ được ché rượu ngon, mang đặc trưng hương vị rượu cần của người Mạ, ngoài bí quyết truyền thống và men cây rừng, đòi hỏi phải có sự khéo léo và tâm huyết. Mỗi ché rượu từ từng gia đình sẽ có hương vị khác nhau, có thể nhạt, chua, cay, nồng, ngọt, thanh, đậm...”.
Sự phát triển của nghề làm rượu cần truyền thống ở Đắk Nông đã được ghi nhận và bảo đảm chất lượng. Tháng 1/2019, Liên minh Hợp tác xã tỉnh Đắk Nông đã hỗ trợ kiểm tra các chất trong rượu cần và khẳng định rằng sản phẩm rượu cần truyền thống này không chứa độc tố methanol, an toàn cho sức khỏe người dùng, đạt tiêu chuẩn chất lượng đồ uống an toàn theo tiêu chuẩn châu Âu.
Nhờ kết quả kiểm nghiệm này, rượu cần Đắk Nông, đặc biệt là rượu cần Đắk Nia, đã có cơ hội được quảng bá rộng rãi. Liên minh Hợp tác xã tỉnh Đắk Nông đã phối hợp với thành phố Gia Nghĩa xây dựng logo, nhãn hiệu và đăng ký sở hữu trí tuệ cho rượu cần Đắk Nia.
Đây là bước quan trọng trong việc xây dựng thương hiệu rượu cần Đắk Nông, giúp giữ gìn và phát triển nghề làm rượu cần truyền thống của người Mạ.
