Tin tứcBộ Giao thông Vận tải (GTVT) đang xây dựng dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại TP Hà Nội và TPHCM đến năm 2035. Trong đó, Bộ đề xuất miễn thuế thu nhập cho các tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ phục vụ các dự án đường sắt đô thị.
Miễn thuế thu nhập cho nhiệm vụ khoa học công nghệ
Theo đề xuất, các tổ chức, cá nhân chủ trì hoạt động khoa học và công nghệ phục vụ dự án đường sắt đô thị sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân hoặc thuế thu nhập doanh nghiệp đối với thu nhập từ các nhiệm vụ này. Đồng thời, họ có thể áp dụng hình thức đấu thầu hạn chế, chỉ định thầu hoặc đặt hàng để lựa chọn nhà thầu cung ứng dịch vụ, hàng hóa.
Ưu đãi cho đào tạo và chuyển giao công nghệ
Bộ GTVT cũng đề xuất các chính sách ưu đãi cho tổ chức, cá nhân tham gia đào tạo và phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao trong các dự án đường sắt đô thị. Họ sẽ được hưởng các chính sách ưu đãi theo quy định pháp luật về công nghệ cao. Ngoài ra, tổng thầu và nhà thầu phải ưu tiên sử dụng các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ mà trong nước có thể sản xuất, cung cấp.
Cam kết chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực
Đối với các gói thầu đấu thầu quốc tế, hồ sơ mời thầu sẽ yêu cầu tổng thầu, nhà thầu nước ngoài cam kết chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực cho đối tác Việt Nam. Mục tiêu là giúp doanh nghiệp trong nước làm chủ công tác quản lý, vận hành, khai thác và bảo trì, từng bước làm chủ công nghệ.
Khắc phục tình trạng "lệch" công nghệ
Trước đây, việc sử dụng công nghệ và tiêu chuẩn khác nhau trong các dự án đường sắt đô thị đã gây khó khăn cho việc kết nối các tuyến. Nguyên nhân chủ yếu là do đơn vị trong nước chưa làm chủ được công nghệ xây dựng và vận hành. Việc đề xuất miễn thuế và các chính sách ưu đãi khác nhằm khắc phục tình trạng này, thúc đẩy doanh nghiệp trong nước nghiên cứu, làm chủ và nhận chuyển giao công nghệ.
Thúc đẩy phát triển công nghiệp phụ trợ
Việc làm chủ công nghệ sẽ thúc đẩy các ngành công nghiệp phụ trợ phục vụ đường sắt đô thị, được ước tính trị giá hàng tỷ USD. Điều này không chỉ giúp giảm phụ thuộc vào nhập khẩu mà còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm và phát triển kinh tế cho đất nước.
Đơn giản hóa thủ tục và phát triển nguồn nhân lực
Dự thảo Nghị quyết cũng hướng đến việc đơn giản hóa trình tự, thủ tục đầu tư; phát triển công nghiệp đường sắt, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực; chính sách vật liệu xây dựng và bãi đổ thải; phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Đặc biệt, dự thảo dành riêng một chương bổ sung chính sách cho TPHCM để tăng tốc các dự án đường sắt đô thị đang và sắp triển khai.
Tiến độ triển khai các tuyến đường sắt đô thị
Hiện nay, TP Hà Nội đã đưa vào vận hành tuyến số 2A, đoạn Cát Linh - Hà Đông dài 13km; tuyến số 3, đoạn Nhổn - ga Hà Nội (đoạn tuyến trên cao Nhổn - Cầu Giấy) dài 8,5km. TPHCM đã vận hành, khai thác tuyến số 1, đoạn Bến Thành - Suối Tiên dài 19,7km.
Tuy nhiên, tiến độ triển khai các dự án đường sắt đô thị tại hai thành phố này vẫn còn chậm, chưa đáp ứng được nhu cầu vận tải và hạ tầng chưa theo kịp tốc độ đô thị hóa nhanh.
Mục tiêu đến năm 2035
Theo quy hoạch đã được phê duyệt, đến năm 2035, mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội và TPHCM dự kiến đảm nhận 30-40% thị phần vận tải hành khách công cộng. Để đạt được mục tiêu này, việc triển khai các chính sách đặc thù và ưu đãi cho các tổ chức, cá nhân tham gia nghiên cứu, phát triển và triển khai các dự án đường sắt đô thị là rất cần thiết.
Việc đề xuất miễn thuế thu nhập cho nhiệm vụ khoa học và công nghệ phục vụ dự án đường sắt đô thị là một bước đi quan trọng, thể hiện cam kết của Chính phủ trong việc thúc đẩy phát triển hạ tầng giao thông hiện đại, bền vững và hiệu quả cho các đô thị lớn của Việt Nam.
