Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Chủ tịch UBND TPHCM - Phan Thị Thắng cho biết, ý tưởng về việc xây dựng trung tâm tài chính quốc tế của Việt Nam tại TPHCM đã có từ cách đây gần 20 năm, khởi đầu từ những năm 2000 trong định hướng phát triển kinh tế của thành phố. Trên cơ sở đề nghị của UBND TPHCM và Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Thủ tướng đã đồng ý cho UBND TPHCM nghiên cứu, lập Đề án xây dựng trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Thành phố. Điều này không chỉ thể hiện khát vọng của TPHCM mà còn thể hiện ý chí quyết tâm của Trung ương nhằm nỗ lực hiện thực hóa các chủ trương, Nghị quyết của Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.
“Với thực tế những gì đang có, chúng ta cần nhìn nhận lại cái gì thành phố đang có, lợi thế gì và chúng ta cần gì trong thời gian tới”- bà Phan Thị Thắng nói.
Tại hội thảo, đại diện Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TPHCM, cũng đã trình bày tóm tắt dự thảo đề án. Theo đó, TPHCM đã được xác định vị thế vốn có và định hướng phát triển TPHCM như một đô thị đặc biệt, là đô thị hạt nhân của vùng, trung tâm tri thức, trung tâm kinh tế tổng hợp đa chức năng hiện đại ngang tầm với các đô thị trong khu vực Đông Nam Á, trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, trung tâm giao thương quốc tế của vùng và quốc gia; trung tâm tài chính - thương mại và dịch vụ logistics tầm quốc tế.
Với Đề án này, mục tiêu Thành phố đề ra là trở thành một trung tâm tài chính quốc tế, đóng vai trò cung cấp các dịch vụ tài chính bao gồm huy động vốn, đầu tư, tiết kiệm, thanh toán, phát hành sản phẩm tài chính…, ban đầu là phát triển các nền tảng vững chắc của một trung tâm tài chính quốc gia, sau đó trở thành trung tâm tài chính khu vực, tiến tới trung tâm tài chính quốc tế và toàn cầu. Trung tâm tài chính là trung gian kết nối giữa bên có tiền nhàn rỗi và bên có nhu cầu sử dụng vốn - cung cấp các dịch vụ như huy động vốn, đầu tư, tiết kiệm, thanh toán, phát hành sản phẩm tài chính, quản lý rủi ro…
"Trong những năm gần đây, chúng ta xuất hiện các dịch vụ tài chính mới nổi đó là trái phiếu doanh nghiệp sơ cấp và thứ cấp, chứng khoán phái sinh, mua bán sáp nhập M&A, quản lý quỹ, tài sản, fintech, thiếu vắng các trung tâm về tài chính…”- bà Lê Ngọc Thùy Trang, Tổng Giám đốc Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TPHCM cho hay.
Theo Tiến sĩ Kinh tế - Trần Du Lịch, nếu xét dòng vốn ngắn hạn, thì TPHCM đóng góp khoảng 28%, nhưng thị trường vốn, kể cả chứng khoán vốn và nợ các loại thì TPHCM đóng góp đến 95% thị trường vốn của Việt Nam.
“Đề án này hướng tới tầm nhìn toàn cầu, chúng tôi rất đồng tình theo đề xuất của nhóm Fulbright, nhưng phải mở chính sách, đột phá từ chính sách mới có thể đi được…”- Tiến sĩ Trần Du Lịch đề xuất.
Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thành, Giảng viên Trường Đại học Fulbright, cho biết thêm, đơn vị đã soạn thảo đề án trên quan điểm độc lập, khách quan, nhìn thẳng vào tính khả thi của việc có một địa phương của Việt Nam hình thành trung tâm tài chính quốc tế đặt tại địa phương đó, trở thành nơi hội tụ hấp thụ các dịch vụ mang tính toàn cầu.
Cũng theo Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thành, các trung tâm tài chính quốc tế tại Trung Quốc có thể hình thành theo hướng không tự do hóa tài chính, dòng vốn nước ngoài vào ra được kiểm soát chặt chẽ. Lý do là bởi quy mô các thị trường này rất lớn. Còn các trung tâm tài chính ở Đông Nam Á khi xây dựng trung tâm tài chính thì bắt buộc phải có lộ trình tự do hóa tài chính. Trong khi đó, ít nhất từ nay đến năm 2030, Việt Nam chưa thể có tự do hóa tài chính mạnh mẽ. Đây là vấn đề cần phải được tháo gỡ bằng một lộ trình cụ thể.
“Để TPHCM trở thành trung tâm tài chính, làm sao TPHCM phải có sự đột phá, những dịch vụ tài chính mới nổi được đẩy mạnh lên. Đặc biệt là mô hình các tổ chức tài chính hoạt động theo tập đoàn tài chính. TPHCM có lợi thế đã là một trung tâm tài chính, khu vực quận 1 hội tụ các tổ chức tà chính quốc tế”- Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thành nói.
Các ý kiến chuyên gia đều đồng tình triển khai trung tâm tài chính quốc tế, song đặt ở địa phương nào thì cần phải có sự xem xét dựa trên năng lực cạnh tranh. Các chuyên gia cũng góp ý, Đề án của TPHCM còn thiếu phần đánh giá tác động với kinh tế về mặt định lượng; thiếu nội dung và quan điểm về việc sửa các Luật liên quan. Đồng thời đề xuất cần xây dựng sở giao dịch hàng hóa phái sinh với bản chất là giao dịch tài chính. Ngoài ra, cần có sự đa dạng hóa hơn nữa các thị tr ường tài chính của TPHCM.
