Cáo trạng xác định, trong hơn 4,2 triệu hộp sữa giả mà các công ty thuộc hệ sinh thái Z Holding đã đưa ra thị trường, có gần 900.000 hộp là sản phẩm sữa dinh dưỡng Hiup 27 – loại sữa hướng đến đối tượng trẻ em, được quảng cáo với những thông tin thổi phồng như “uống vào là cao”.
Từ năm 2020, ông Hoàng Quang Thịnh (Chủ tịch HĐQT Công ty Z Holding) cùng Nguyễn Văn Minh và La Khắc Minh (đều là Phó tổng giám đốc) đã chỉ đạo Trần Xuân Chiến thành lập Công ty Alama để đăng ký nhãn hiệu và kinh doanh thực phẩm chức năng, trong đó có sản phẩm sữa Hiup 27. Trần Xuân Chiến giữ chức Giám đốc, phụ trách truyền thông – marketing; từ năm 2021, Nguyễn Thị Bích Phương phụ trách mảng bán hàng.
Sau đó, nhóm lãnh đạo Z Holding đưa sản phẩm Hiup 27 về nhà máy của Công ty Nature Made để gia công sản xuất. Công ty Alama ký hợp đồng với Nature Made để sản xuất sữa Hiup 27 theo công thức đã đăng ký.
Đến tháng 9/2024, Trần Xuân Chiến và Nguyễn Thị Bích Phương được thông báo sản phẩm sữa dinh dưỡng Hiup 27 không đạt chỉ tiêu chất lượng, trong đó loại Hiup 27 hộp 650g hương vani bị xác định là hàng giả. Tuy nhiên, để tránh gián đoạn hoạt động kinh doanh, hai người này vẫn tiếp tục đặt hàng Công ty Nature Made gia công theo công thức không bảo đảm chất lượng, đưa sản phẩm ra thị trường tiêu thụ.
Kết quả điều tra cho thấy, các đơn mua hàng do Nguyễn Đức Tuấn Sang (nhân viên phòng mua hàng Công ty Z Holding) lập, với tổng số gần 900.000 hộp sữa Hiup 27, trị giá gần 109 tỷ đồng. Giá xuất xưởng mỗi hộp sữa Hiup giả hơn 87.000 đồng, nhưng được Công ty Alama bán ra thị trường với giá trung bình khoảng 547.000 đồng/hộp. Tổng doanh thu từ việc bán sữa Hiup giả được xác định gần 471 tỷ đồng.
Lợi nhuận thu được từ việc tiêu thụ sữa Hiup giả bị cáo buộc hơn 160 tỷ đồng. Trong đó, Trần Xuân Chiến hưởng lợi khoảng 21 tỉ đồng, Nguyễn Thị Bích Phương hưởng hơn 16,5 tỷ đồng. Phần lợi nhuận còn lại được chi trả cho các cổ đông Z Holding và nhân viên các hệ thống, nhóm bán hàng.
Cơ quan điều tra đã trưng cầu giám định 277 mẫu thuộc 36 loại sản phẩm do Nhà máy Nature Made sản xuất. Kết luận của Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) cho thấy hàng chục sản phẩm có chỉ tiêu dinh dưỡng thấp hơn nhiều lần so với công bố. Riêng sữa Hiup 27 hương vani có 4 chỉ tiêu dinh dưỡng thấp hơn 70% so với mức đã đăng ký.
Cáo trạng cũng nêu, nhóm lãnh đạo Z Holding đã xây dựng “dự án Butaba”, tổ chức 26 hệ thống bán hàng theo mô hình đa cấp, phân tầng thành 208 nhóm bán hàng cấp dưới. Các hệ thống này chủ yếu bán hàng trực tuyến, thuê người nổi tiếng, diễn viên, MC, KOLs quảng cáo rầm rộ trên mạng xã hội, thổi phồng công dụng sản phẩm nhằm đánh vào tâm lý người tiêu dùng.
Trong thời gian dài, nhiều người có ảnh hưởng đã tham gia quảng bá sữa Hiup với những cam kết “tăng chiều cao”, thậm chí khẳng định cho con mình sử dụng và “uống vào là cao”. Sau khi đường dây sản xuất, kinh doanh sữa giả bị phanh phui, một số người nổi tiếng đã công khai xin lỗi và bị xử phạt hành chính.
Theo cáo trạng, Viện Kiểm sát sẽ tách hồ sơ liên quan đến hành vi của Công ty Nature Made trong việc sản xuất, cung cấp sản phẩm cho nhiều doanh nghiệp; hành vi quảng cáo, tự công bố sản phẩm và các cá nhân liên quan để tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định pháp luật nếu có căn cứ.
Tổng cộng, các công ty thuộc hệ thống Z Holding bị cáo buộc đã bán ra thị trường hơn 4,2 triệu hộp, gói của 22 loại sản phẩm giả, thu về hơn 2.000 tỷ đồng, lợi nhuận sau chi phí hơn 319 tỉ đồng. Trong đó, Hoàng Quang Thịnh bị cáo buộc hưởng lợi 63 tỷ đồng, Nguyễn Văn Minh hưởng 46 tỷ đồng và La Khắc Minh hưởng hơn 40 tỷ đồng.

