Gan nhiễm mỡ, hay còn gọi là thoái hóa mỡ gan, đang gia tăng nhanh chóng, với thống kê cho thấy 20-30% dân số Việt Nam mắc bệnh này. Tình trạng này càng nghiêm trọng hơn ở những người thừa cân và mắc bệnh tiểu đường loại 2, với tỷ lệ lên tới 74% ở người béo phì và 75% ở người đái tháo đường.
Như trường hợp của Anh N.V.T. (18 tuổi, Hà Nội) bị béo phì đi điều trị. Kết quả kiểm tra cho thấy gan nhiễm mỡ ở mức độ trầm trọng. Toàn bộ gan của bệnh nhân T. được phủ trắng các hạt mỡ.
Bác sĩ Đào Thị Kim Ngân - chuyên gia siêu âm tại Hà Nội - cho biết gan nhiễm mỡ còn gọi là thoái hóa mỡ gan. Đó là tình trạng tích lũy chất béo trong gan >5% trọng lượng gan. Bệnh thấy trên siêu âm ngày càng nhiều.
Chục năm trước mỗi ngày siêu âm chỉ gặp 1 - 2 người do viêm gan, nam giới uống nhiều rượu bia >45 tuổi. Hiện nay mỗi ngày có từ 8 - 12 ca ở mọi lứa tuổi, có cả trẻ 7 - 8 tuổi cũng bị, đặc biệt đang gia tăng ở lứa tuổi trẻ 20 - 30.
Thạc sĩ Trần Anh Tuấn (Bệnh viện ung bướu Hưng Việt) cho biết gan nhiễm mỡ đang trở thành vấn đề sức khỏe đáng báo động trong cuộc sống hiện đại. Thống kê cho thấy có khoảng 20 - 30% người dân Việt Nam mắc bệnh gan nhiễm mỡ và tỉ lệ này gia tăng đến 57,5 - 74% ở những người béo phì, đái tháo đường type II là 10 - 75%, tăng lipid máu là 20 - 92%.
Gan nhiễm mỡ không do rượu, chủ yếu liên quan đến chế độ ăn uống và lối sống, đang trở thành một vấn đề sức khỏe đáng báo động trong xã hội hiện đại.
Những dấu hiệu cần lưu ý
Giai đoạn đầu của bệnh gan nhiễm mỡ thường không có biểu hiện rõ ràng, nên người bệnh dễ dàng bỏ qua. Những triệu chứng thường gặp bao gồm mệt mỏi, chán ăn, không ngon miệng, và khó tiêu. Điều này khiến nhiều người chỉ nghĩ rằng mình đang bị ốm thông thường.
Khi lượng mỡ tích tụ trong gan gia tăng nhanh chóng, gan có thể "béo nhanh", dẫn đến cảm giác đau tức hoặc nặng ở vùng hạ sườn phải. Đồng thời, men gan có thể tăng cao, đi kèm với các triệu chứng khác như vàng da, nổi mụn nhọt, ngứa ngáy, dị ứng, và mề đay.
Sự tích tụ mỡ kéo dài sẽ làm giảm khả năng "tiêu hủy" acid béo trong gan, khiến tế bào gan bị "biến dạng" và chức năng gan suy giảm. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, người mắc gan nhiễm mỡ có thể đối mặt với nguy cơ cao như xơ gan, thậm chí là ung thư gan.
Nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ, nhưng các nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm rượu bia, thừa cân và béo phì. Một số bệnh lý như mỡ máu cao, đái tháo đường, và rối loạn lipid máu cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Ngoài ra, kháng insulin, giảm cân nhanh, di truyền, và tác dụng phụ của một số loại thuốc hoặc việc sử dụng thuốc không đúng cách cũng là những yếu tố cần lưu ý.