Trong cuộc họp với các ngoại trưởng NATO ngày 3/4 tại Brussels (Bỉ), Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio nhấn mạnh rằng Washington vẫn cam kết gắn bó với liên minh quân sự xuyên Đại Tây Dương, đồng thời khẳng định Tổng thống Donald Trump không chống lại NATO.
Tuy nhiên, ông Rubio cũng nêu rõ một điều kiện then chốt là các đồng minh phải tăng đáng kể chi tiêu quốc phòng, hướng tới mục tiêu 5% GDP.
“Tổng thống Trump đã nói rõ ông ủng hộ NATO. Chúng tôi sẽ ở lại NATO,” ông Rubio phát biểu trong cuộc họp báo chung với Tổng Thư ký NATO Mark Rutte.
“Tuy nhiên, cách duy nhất để NATO trở nên mạnh mẽ và khả thi hơn là khi các quốc gia thành viên tăng năng lực và đầu tư nhiều hơn cho quốc phòng”, Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh.
Phát biểu này nhằm trấn an các đồng minh trong bối cảnh lo ngại gia tăng sau các tuyên bố trước đó của ông Trump, khi ông cảnh báo Mỹ sẽ không bảo vệ những thành viên không chia sẻ gánh nặng quốc phòng một cách công bằng.
Quan điểm này của người đứng đầu chính quyền siêu cường hàng đầu NATO cũng từng làm dấy lên lo ngại về sự rạn nứt trong nguyên tắc phòng thủ tập thể - vốn là nền tảng cốt lõi của liên minh quân sự này.
Ngoại trưởng Rubio cho biết Mỹ đang hoạt động trong NATO “tích cực hơn bao giờ hết”, và mô tả xung đột Nga - Ukraine là lời nhắc nhở rõ ràng về tầm quan trọng của sức mạnh quân sự như một biện pháp răn đe. Ông Rubio khẳng định mong muốn NATO trở thành một liên minh vững vàng hơn trước mọi mối đe dọa an ninh.
Hiện tại, mức chi tiêu quốc phòng tối thiểu theo quy ước của NATO là 2% GDP. Tuy nhiên, nhiều nước thành viên như Bỉ, Italy hay Tây Ban Nha vẫn chưa đạt mức này.
Ông Rubio cho biết Mỹ hy vọng sẽ rời cuộc họp với một cam kết rõ ràng từ các đồng minh về mục tiêu chi 5% GDP cho quốc phòng thay cho mức chi tiêu như hiện tại.
Tổng Thư ký NATO Mark Rutte nhận định các nước châu Âu đã gia tăng chi tiêu quốc phòng ở mức cao nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh, song cũng đồng tình rằng “vẫn cần làm nhiều hơn nữa”.
Mỹ từ lâu đã kêu gọi các đồng minh NATO, đặc biệt là ở châu Âu, tăng cường chia sẻ trách nhiệm chi tiêu quốc phòng. Dưới thời Tổng thống Trump, áp lực này càng được đẩy mạnh, với một số dấu hiệu cho thấy ưu tiên chiến lược của Mỹ đang dịch chuyển dần từ châu Âu sang khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Tuy nhiên, cam kết ở lại NATO từ phía ông Rubio cho thấy Mỹ vẫn xem liên minh là một trụ cột chiến lược, với điều kiện các nước thành viên phải thể hiện quyết tâm đầu tư nghiêm túc để hiện đại hóa và tăng cường sức mạnh phòng thủ tập thể.
Hội nghị thượng đỉnh NATO tiếp theo dự kiến diễn ra vào tháng 6 tại La Hay, Hà Lan, nơi các nước thành viên được kỳ vọng sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về mục tiêu chi tiêu quốc phòng mới.
