Tin tứcBản thảo dài 32 trang, kèm hình ảnh các tòa cao tầng ven biển, biểu đồ và bảng tính chi phí, vẽ ra lộ trình đưa người dân Gaza “từ lều tạm lên căn hộ cao cấp” và “từ nghèo đói đến thịnh vượng” trong thập kỷ tới.
Theo nội dung bản thảo, tổng chi phí dự kiến lên tới 112,1 tỷ USD trong 10 năm. Mỹ được mô tả sẽ đóng vai trò “trụ cột” với gần 60 tỷ USD, chủ yếu dưới dạng viện trợ và bảo lãnh nợ cho các hạng mục tái thiết.
Sau giai đoạn đầu, Gaza được kỳ vọng sẽ tự tạo nguồn tài trợ cho một phần dự án trong các năm tiếp theo, đồng thời từng bước trả nợ nhờ các cải thiện về hạ tầng giúp thúc đẩy công nghiệp địa phương và tăng trưởng kinh tế.
Kế hoạch đề xuất chia tiến trình tái thiết thành bốn giai đoạn. Trình tự triển khai bắt đầu từ phía Nam, tập trung vào Rafah và Khan Younis, sau đó mở rộng dần lên phía Bắc tới các “trại trung tâm”, và giai đoạn cuối cùng hướng đến thủ phủ Thành phố Gaza.
Cách tiếp cận này nhằm tạo vùng “khởi động” ở khu vực có thể dễ kiểm soát hơn trước khi lan tỏa lên các điểm nóng đông dân.
Bản thảo cũng bộc lộ các khoảng trống lớn. Tài liệu không nêu rõ quốc gia hay doanh nghiệp nào sẽ là nhà tài trợ chính ngoài phần cam kết dự kiến của Mỹ.
Đồng thời, kế hoạch không chỉ ra phương án nơi ở tạm thời cho khoảng 2 triệu người Palestine bị mất nhà cửa trong khi các khu vực dân cư được xây dựng lại. Đây là câu hỏi thực tế then chốt, bởi tái thiết quy mô lớn thường kéo theo di dời, giải tỏa, tái định cư và tổ chức an sinh trong thời gian dài.
Một số quan chức Mỹ được cho là đã chia sẻ đề xuất với các đối tác được xem là nhà tài trợ tiềm năng, gồm các nước giàu vùng Vịnh, Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập. Tuy nhiên, ngay trong nội bộ những người từng xem xét kế hoạch cũng có hoài nghi về tính khả thi.
Những nghi ngờ tập trung vào khả năng bên kiểm soát thực địa chấp nhận các điều kiện mang tính nền tảng như giải giáp, cũng như câu hỏi liệu Mỹ có thuyết phục được các nước giàu rót vốn vào một môi trường hậu chiến nhiều rủi ro để biến nơi đây thành “đô thị công nghệ cao” hay không.
Ở chiều ngược lại, những người ủng hộ nhìn nhận đây là bản thiết kế chi tiết và lạc quan hiếm thấy về tương lai Gaza trong kịch bản xung đột khép lại và các điều kiện an ninh được bảo đảm.
