Tin tứcTháng 11/2025 đánh dấu một trong những giai đoạn thời tiết cực đoan nghiêm trọng nhất trong nhiều thập kỷ tại Nam Á và Đông Nam Á, khi các đợt mưa lớn bất thường quét qua khu vực, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản.
Hơn 20 tỷ USD thiệt hại chỉ trong một tháng
Lũ lụt tại Sri Lanka, Thái Lan và Indonesia kể từ cuối tháng 11/2025 đã khiến trên 1.400 người thiệt mạng và gây tổn thất kinh tế ít nhất 20 tỷ USD, theo dữ liệu từ AP News và Bloomberg. Con số này có thể còn tăng khi các đánh giá chi tiết hoàn tất. Nhiều lĩnh vực sản xuất, nông nghiệp, du lịch và thương mại gần như tê liệt.
Theo thống kê của công ty bảo hiểm Aon Plc, năm 2024, lũ lụt theo mùa gây thiệt hại khoảng 25 tỷ USD tại châu Á - Thái Bình Dương. Nhưng chỉ riêng tháng 11/2025, thiệt hại đã gần chạm mức này, cho thấy mức độ khốc liệt gia tăng nhanh chóng.
Sri Lanka là quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nhất. Bão Ditwah khiến hơn 465 người thiệt mạng và trên 300 người mất tích. Ông Rajiv Biswas, CEO Công ty nghiên cứu Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương, cho biết thiệt hại kinh tế ước đạt 1,6 tỷ USD, tương đương 0,8% GDP, kéo triển vọng tăng trưởng năm 2025 của Sri Lanka từ 3,5% xuống 2,7%. Nền kinh tế vốn chật vật sau khủng hoảng nợ năm 2022 nay đối mặt gánh nặng mới.
Miền Nam Thái Lan cũng trải qua đợt lũ nghiêm trọng, gây thiệt hại hơn 15 tỷ USD và làm tê liệt trung tâm công nghệ - du lịch quan trọng. Xuất khẩu linh kiện điện tử và phụ tùng ô tô bị gián đoạn nghiêm trọng. Nếu tình hình kéo dài, thiệt hại có thể tăng thêm 400 triệu USD mỗi tháng. Ông Biswas ước tính tổng thiệt hại tháng 11/2025 vào khoảng 781 triệu USD, đe dọa giảm 0,1 - 0,2% GDP của Thái Lan.
Tại Indonesia, ít nhất 700 người thiệt mạng do lũ quét và lở đất, đặc biệt ở đảo Sumatra – vùng sản xuất than, dầu cọ và cà phê trọng điểm. Thiệt hại kinh tế ước tính hơn 4 tỷ USD, tương đương 0,29% GDP. Nhiều làng mạc bị cô lập hoàn toàn vì hạ tầng phá hủy.
Việt Nam hứng chịu 15 cơn bão trong năm 2025 nhưng thiệt hại nhân mạng thấp hơn. Tính đến cuối tháng 11/2025, theo Cục Quản lý Đê điều và Phòng chống thiên tai, thiệt hại kinh tế khoảng 85.099 tỷ đồng (khoảng 3,2 tỷ USD), gần tương đương mức kỷ lục năm 2024 do siêu bão Yagi. Nhiều doanh nghiệp báo cáo chậm tiến độ sản xuất và chi phí đầu vào tăng cao, tạo áp lực lạm phát.
Malaysia chịu tác động nhẹ hơn nhưng lũ lớn vẫn buộc hàng nghìn người sơ tán và gây thiệt hại khoảng 0,1% GDP.
Triển vọng 2026: thách thức lớn cho tăng trưởng khu vực
Dù các trung tâm công nghiệp lớn của Thái Lan không bị phá hủy như năm 2011, thiên tai tháng 11/2025 vẫn là “cú sốc lớn” với quá trình phục hồi hậu COVID-19. Gián đoạn thương mại, chuỗi cung ứng và du lịch có thể kéo giảm tăng trưởng quý IV/2025 và nửa đầu 2026.
Nguy cơ mất mùa kéo dài cũng có thể đẩy giá lương thực tăng, gây áp lực lạm phát với các nền kinh tế phụ thuộc nhập khẩu như Sri Lanka, Philippines hay Singapore. Bài toán tài khóa trở nên cấp bách khi nhiều nước đã cạn dư địa hỗ trợ.
Chi phí tái thiết hạ tầng có thể buộc nhiều nước cắt giảm đầu tư thiết yếu hoặc tăng vay nợ. Công ty nghiên cứu BMI cảnh báo khu vực bước vào kỷ nguyên “thảm họa kép” khi các hiện tượng cực đoan xảy ra liên tiếp.
Tại COP30 ở Brazil, cộng đồng quốc tế cam kết tăng gấp ba nguồn vốn thích ứng và hướng tới giải ngân 1.300 tỷ USD tài chính khí hậu mỗi năm đến 2035, song con số này vẫn chưa đáp ứng thực tế.
Với mức độ thiệt hại sâu rộng, tăng trưởng GDP năm 2026 của Sri Lanka, Thái Lan và Indonesia dự báo giảm mạnh. Việt Nam và Malaysia dù ảnh hưởng nhẹ hơn cũng đối mặt nguy cơ gián đoạn sản xuất và lạm phát chi phí đẩy. Yêu cầu tăng cường khả năng chống chịu khí hậu – từ hạ tầng bền vững đến bảo hiểm thiên tai – trở thành điều kiện tiên quyết để duy trì tăng trưởng dài hạn của khu vực.
