Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp tư nhân

(VOH) - Theo thống kê của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cả nước hiện có khoảng 600.000 doanh nghiệp, trong đó khoảng 500.000 doanh nghiệp tư nhân. Trong số này có tới hơn 96% là doanh nghiệp nhỏ và vừa và hơn 96% là doanh nghiệp tư nhân có quy mô nhỏ và siêu nhỏ, chỉ có khoảng 2% doanh nghiệp quy mô vừa và 2% doanh nghiệp lớn.

Trong Bảng xếp hạng Top 500 doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhất Việt Nam do Vietnam Report công bố mới đây cho thấy, doanh nghiệp tư nhân tiếp tục có số lượng doanh nghiệp tăng trưởng nhanh chiếm 72%, áp đảo so với mức 34,1% khối doanh nghiệp nhà nước và 28,2% là doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (FDI).

(Ảnh minh họa: SGGP)

Phát triển kinh tế tư nhân

Tỷ lệ tăng trưởng hàng năm kép bình quân của khối này cũng ở mức cao nhất là 35,7%, so với mức 22,4% của khối doanh nghiệp nhà nước và 5,6% của khối doanh nghiệp FDI. Tuy nhiên, dù tăng trưởng nhanh nhưng sức cạnh tranh của doanh nghiệp tư nhân vẫn còn thấp.

TS. Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam đánh giá: “Điểm mấu chốt của vấn đề là chúng ta thiếu một môi trường cạnh tranh lành mạnh cho khu vực tư nhân. Chúng ta quá dựa vào chính sách hỗ trợ, ưu đãi chứ không phải dựa vào thị trường để cạnh tranh mà không cạnh tranh thì không lớn lên được”.

Với việc tham gia vào hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và EU, để trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế, kinh tế tư nhân cần mở ra nhiều cơ hội, được cạnh tranh công bằng.

Do đó, văn kiện Đại hội lần thứ XII của Đảng đã xác định “kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng của nền kinh tế” và “tạo mọi điều kiện thuận lợi phát triển mạnh doanh nghiệp tư nhân để tạo động lực nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế”.

Ông Huỳnh Văn Minh, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp TPHCM cho hay: “Chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, Đại hội XII xác định “lực lượng kinh tế tư nhân là động lực quan trọng để phát triển kinh tế” và tiếp tục thực hiện Nghị quyết 09 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển đội ngũ doanh nhân trong thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa của đất nước và hội nhập”.

Ông nhấn mạnh, Nghị quyết 09 của Bộ Chính trị là Nghị quyết làm cho dân giàu, nước mạnh. Chỉ có xây dựng đội ngũ doanh nhân, lực lượng doanh nghiệp hùng mạnh thì đất nước ta mới phát triển nhanh được. Đó là những điều mà Hiệp hội hết sức mong muốn và thực hiện theo cơ chế thị trường, bình đẳng của các doanh nghiệp.

Cần cải cách thể chế kinh tế, thủ tục hành chính

Theo các chuyên gia kinh tế, muốn tạo động lực cho phát triển kinh tế tư nhân tất yếu phải thực hiện đồng bộ các giải pháp để cải thiện tốt nhất môi trường đầu tư kinh doanh, tập trung vào các giải pháp cải cách thể chế kinh tế, cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế, hải quan, bảo hiểm xã hội, giải pháp liên quan đến đất đai, cấp phép xây dựng, thủ tục đầu tư, tiếp cận nguồn vốn vay, thành lập doanh nghiệp… Tuy nhiên, chính sách hỗ trợ cần phải hướng đến các doanh nghiệp có tiềm năng, có năng lực cạnh tranh.

Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp không phải là chính sách từ thiện, không phải là doanh nghiệp nào khó thì hỗ trợ. Vấn đề quan trọng nhất là phải hướng đến những doanh nghiệp có tiềm năng, có năng lực cạnh tranh thì sẽ tạo nên sức bật cho nền kinh tế và đưa nền kinh tế phát triển.

“Để xác định doanh nghiệp có năng lực cạnh tranh thì phải căn cứ vào đánh giá chất lượng hoạt động của chính doanh nghiệp đó, phải là những doanh nghiệp hoạt động trong những lĩnh vực có lợi thế, là những doanh nghiệp được quản trị một cách bài bản, đánh giá vào chính bản thân năng lực doanh nghiệp có khả năng phát triển để hỗ trợ cho họ phát triển tốt hơn”- ông Lộc nhận định.

Bên cạnh đó, chính các doanh nghiệp tư nhân cũng cần phải tự nâng cấp và tự nâng cao năng lực cạnh tranh để đủ điều kiện tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Tại Việt Nam có 36% doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia vào mạng lưới sản xuất (bao gồm xuất khẩu trực tiếp và gián tiếp), trong khi ở Thái Lan và Malaysia tỷ lệ này là 60%. Chỉ có 21% doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu so với 30% của Thái Lan, 46% của Malaysia.

Điều này khiến doanh nghiệp nhỏ và vừa nước ta ít có khả năng được hưởng lợi từ hiệu ứng lan tỏa của FDI qua chuyển giao công nghệ, chuyển giao kiến thức và nâng cao năng suất.

Bình luận