Tết Trung thu năm nay cũng vậy, ngoài việc sum vầy bên gia đình, bên những chiếc lồng đèn xinh xinh và những chiếc bánh trung thu hấp dẫn, các em tha hồ xem các vở kịch tại các điểm diễn như: Idecaf, Hoàng Thái Thanh, Thế Giới Trẻ, Sao Minh Béo, sân khấu Lê Hay…

Tên trộm thành Bát Đa, vở kịch thiếu nhi đầu tiên của nhà hát Thế Giới Trẻ - Ảnh: TTO
Không vì lợi nhuận
Đã là trẻ con thì ai lại không thích mơ mộng với những nhân vật thần tiên, có lẽ vì hiểu được lòng của các cháu mà nhiều tác giả, đạo diễn đã dành thời gian, tâm sức để đầu tư cho các tác phẩm hay phục vụ cho con trẻ.
Viết kịch cho người lớn đơn giản hơn rất nhiều so với việc viết kịch cho thiếu nhi, bởi người lớn có thể dễ dàng suy luận từ tình huống kịch hay ngôn ngữ kịch, riêng các cháu thì phải nói làm sao cho dễ hiểu, âm nhạc phải dễ chịu, trang phục phải thật dễ thương và câu chuyện phải thật gần gũi nhưng phải mang màu sắc cổ tích thần tiên một chút. Tất nhiên là không thể thiếu những bài học nho nhỏ lồng trong đó.
Việc giữ lửa cho các sân khấu thiếu nhi không hề dễ khi kinh phí thì có hạn mà số tiền đầu tư cho 1 kịch bản cho thiếu nhi gần như gấp đôi 1 vở kịch cho người lớn. Diễn viên Quang Thảo không chỉ là 1 diễn viên sáng giá mà còn là 1 người mát tay với nhiều kịch bản thiếu nhi cho biết, viết kịch cho thiếu nhi là làm bằng tấm lòng chứ đừng bao giờ nghĩ đến lợi nhuận:
"Tất cả là vì tình yêu thương trẻ con nên mình không tính toán giá cả, chứ thật sự thì tiền tác quyền từ các kịch bản thiếu nhi cũng không cao. Hiện tại, sân khấu kịch, không chỉ thiếu nhi mà ngay cả kịch người lớn cũng đang đi xuống do có quá nhiều loại hình nghệ thuật cùng diễn ra. Ngay cả phim hoạt hình dành cho thiếu nhi cũng phong phú hơn, làm hiện đại hơn và hấp dẫn hơn cho nên sự chọn lựa của các em phong phú hơn. Cho nên kịch thiếu nhi nếu nói là không được quan tâm thì không đúng nhưng có điều là quan tâm thôi chưa đủ mà cần tìm ra những giải pháp lâu dài để có thể giữ chân các bé, hình thành thói quen xem kịch”, Quang Thảo cho biết thêm.
Bài toán tái đầu tư cho 1 kịch bản luôn là nỗi lo lớn của nhiều ông bà bầu, bởi vì 1 vé cho thiếu nhu chỉ dao động từ 30.000 đồng đến 80.000 đồng, một vài sân khấu thì lên đến 120.000 đồng nhưng đầu tư cho 1 vở thì tốn từ 300 đến 500 triệu đồng. Chưa kể những ngày mưa, số vé bán ra tỉ lệ nghịch với số tiền đầu tư. Nhưng rồi tất cả chỉ gói gọn trong hai chữ đơn giản “Yêu trẻ”, nên họ, những ông bà bầu, đã gạt đi những lo toan thường nhật, luôn hết lòng trong từng tác phẩm để các cháu có được nụ cười tinh khôi nhất.
Đạo diễn trẻ Ngọc Hùng cũng không ít lần trắng tay khi đầu tư kinh phí thực hiện nhiều chương trình cho em nhỏ nhưng vẫn không nản lòng. Cuối cùng, anh đã tìm được chỗ đứng khá vững chãi trong lòng các cháu với nhiều kịch bản hay tại sân khấu “Thế giới trẻ”. Đạo diễn Ngọc Hùng bày tỏ: “Thật sự làm kịch thiếu nhi rất khó bởi vì mình phải nắm bắt được tâm lý của các em và sẽ tốn kém hơn rất nhiều so với kịch người lớn vì thường là những vở kịch mang tính chất thần tiên, cổ trang nên việc đầu tư trang phục cho có màu sắc, hấp dẫn để các em cảm thấy như mình được bay bổng. Nhưng khi đã quyết tâm làm thì mình không nghĩ là lấy lại lợi nhuận cao như kịch người lớn, chỉ cần đủ vốn để tái đầu tư cho những vở khác là được. Nếu các em càng thích thì mình sẽ càng mạnh dạn hơn trong việc đầu tư cho những vở kế tiếp, chứ làm kịch thiếu nhi thì lợi nhuận không phải là vấn đề”.

Cảnh trong vở Sơn tinh - Thủy tinh của chương trình Ngày xửa ngày xưa. Ảnh: NLĐ
Yêu trẻ
Giám đốc sân khấu Idecaf Huỳnh Anh Tuấn là một trong những người thành công với sân khấu dành cho thiếu nhi. Hơn 10 năm qua, Idecaf đã khẳng định “thương hiệu” với những chương trình kịch thiếu nhi lôi cuốn hấp dẫn. Anh bày tỏ, muốn làm kịch cho trẻ thì bản thân phải hiểu thế giới của trẻ con, phải làm từ từ từng chút, có định hướng chứ không được ngẫu hứng. Con nít bây giờ rất khôn và ngoan, mình nói sai là biết ngay cho nên phải luôn kỹ lưỡng và cẩn thận.
Với kinh nghiệm của mình, anh Huỳnh Anh Tuấn biết còn nhiều trẻ em vẫn chưa có cơ hội được xem kịch thiếu nhi vì nhiều nguyên nhân. "Tôi mong rằng khi chúng tôi có những dự án thì chúng tôi phải được sự chi viện bằng tiền thuế mà chúng tôi đóng ra, trích ra bao nhiêu phần trăm để chúng tôi chuyển thành quyền lợi lần nữa cho công dân đóng thuế. Để cho những cha, những mẹ, những em trẻ con cần được sự chia sẻ về quyền lợi bằng hình thức giải trí đơn giản. Đây cũng là một động thái mà các cơ quan văn hóa, báo chí cũng như là giáo dục cần quan tâm”, anh Tuấn trăn trở.
Cùng suy nghĩ như ông bầu Huỳnh Anh Tuấn, diễn viên Lê Hay, giám đốc của sân khấu kịch Lê Hay, cũng trầy trật năm lần bảy lượt mới có được một sân khấu kịch thiếu nhi đầy ắp khán giả như hôm nay.
Bí quyết lớn nhất của anh đó là yêu trẻ, dám dấn thân và phải biết hy sinh. Với sự trẻ trung, năng động, sân khấu của anh lại có một êkip diễn viên trẻ nhiệt huyết hết lòng với nghề, nên con đường kiến tạo một sân khấu thiếu nhi với giá vé vừa mềm, kịch mục hấp dẫn đã thành hiện thực.
Làm kịch cho trẻ là làm theo những điều mong ước yêu thích của trẻ chứ không phải ép trẻ xem những điều mà mình làm, Lê Hay chia sẻ thêm: “Sân khấu kịch Lê Hay không những diễn ở tại sân khấu quen thuộc của mình mà còn nhận đi biểu diễn hợp đồng đến các trường học, các cơ quan phục vụ cho con trẻ. Kịch mục của sân khấu rất nhiều nên các em tha hồ lựa chọn. Lực lượng diễn viên của sân khấu nhiều nên cũng đảm bảo phục vụ được cho nhiều khán giả. Ngoài việc xem những vở diễn vui nhộn, các em còn có thể cùng giải quyết tình huống với các anh chị diễn viên ngay tại chỗ. Điều đó là điều mà trước giờ các em không có cơ hội biết được và thực hiện ước mơ của mình, đó là điều mà các em thích thú nhất”.
Gương mặt Đình Toàn từ lâu đã trở nên thân thuộc với nhiều vở kịch thiếu nhi, anh cũng là một đạo diễn mát tay ở dòng kịch này. Sự duyên dáng, dễ thương trong cách dàn dựng luôn mang đến cho các em nhỏ những tiếng cười sảng khoái. Vui hơn khi mà các cháu học được những điều hay trong bản dựng của mình rồi làm theo. “Với tư cách là một đạo diễn thì tôi mong muốn có những sân khấu hiện đại hơn, với rất nhiều những trang thiết bị như hầm, cẩu, dây bay, dây kéo, xịt nước, làm mưa, làm gió… để mình thỏa sức sáng tạo, thỏa sức làm ra những điều thần tiên, những điều mà trẻ con thường hay mong ước, ngộ nghĩnh, thậm chí là viễn vông của tuổi thơ. Nhưng nếu mình làm được thì đó sẽ là một món quà rất lớn dành cho các em”, Đình Toàn cho biết.
Còn nhiều, rất nhiều những cái tên như: Hữu Châu, Thành Lộc, Lương Duyên, Tấn Phát, Thu Phương, Quang Thy, … là những người luôn đồng hành cùng các em nhỏ. Và dù chỉ là người ở phía sau sân khấu nhưng chính những con chữ đầy yêu thương, đầy thấu hiểu lòng con trẻ, những bản dựng đầy sắc màu thần tiên đã mang đến cho các em một thế giới tuổi thơ ngập tràn sắc màu mơ ước. Và với các em nhỏ, có lẽ không có bài học nào dễ nhớ và dễ thuộc như khi xem các vở kịch thiếu nhi. Cũng với câu nói, làm cho trẻ phải làm bằng cái tâm, không cẩu thả, làm bằng tất cả tấm lòng, không vì lợi nhuận, các ông bà bầu, các tác giả, đạo diễn dù là những người âm thầm sau bức màn nhung nhưng đã góp phần giữ lửa, giữ những nụ cười hồn nhiên cho con trẻ.
