Tin tứcTại Diễn đàn Xây dựng pháp luật sáng 22/11, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội nhấn mạnh yêu cầu đẩy nhanh quá trình cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng thành pháp luật, nhằm khắc phục tình trạng “độ trễ thể chế” đang gây ảnh hưởng đến tiến trình phát triển đất nước.
Tham luận của Ủy ban có tiêu đề “Đổi mới và hoàn thiện pháp luật về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm tạo lợi thế cạnh tranh quốc gia, thu hút hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển đất nước”.
Theo Ủy ban Kinh tế và Tài chính, bối cảnh thế giới hiện nay đang có những biến động lớn về cấu trúc, chiến lược cạnh tranh, chuyển dịch chuỗi cung ứng, an ninh năng lượng, biến đổi khí hậu, chuyển đổi xanh – số… Tất cả đang tạo ra cả cơ hội và thách thức lớn đối với Việt Nam – một quốc gia đang phát triển trong quá trình “đi sau bắt kịp”.
Trong giai đoạn 2021–2030, Việt Nam đặt ra hai mục tiêu chiến lược: trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045. Để đạt mục tiêu này, Đảng xác định hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là một trong ba đột phá chiến lược.
Theo đó, hoàn thiện pháp luật không chỉ là tạo hành lang pháp lý ổn định mà còn là động lực nội sinh thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và phân bổ hiệu quả các nguồn lực.
Việc ban hành pháp luật phải bảo đảm thống nhất, liên thông giữa các đạo luật, khắc phục chồng chéo giữa luật, nghị định và thông tư. Những vấn đề khung nên do Quốc hội quyết định, còn các chi tiết linh hoạt có thể giao cho Chính phủ và địa phương xử lý phù hợp với thực tiễn.
Đồng thời, cần thiết lập cơ chế phản hồi chính sách, rà soát định kỳ các văn bản để kịp thời sửa đổi các quy định bất cập. Mỗi văn bản pháp luật không chỉ là công cụ quản lý mà còn phải là động lực thúc đẩy phát triển.
Ủy ban cũng nhấn mạnh xây dựng hệ thống pháp luật minh bạch, dễ tiếp cận, đặt người dân và doanh nghiệp vào trung tâm. Cần triệt để đơn giản hóa điều kiện đầu tư, hành nghề, thủ tục hành chính; mở rộng dân chủ trong quy trình xây dựng pháp luật, tăng cường tham vấn và phản biện xã hội.
Cùng với đó là thúc đẩy chuyển đổi số trong công tác pháp luật, xây dựng Cơ sở dữ liệu pháp lý quốc gia thống nhất, tạo điều kiện cho người dân dễ dàng tiếp cận và giám sát.
Ủy ban kiến nghị rà soát hệ thống pháp luật kinh tế – tài chính; sớm hoàn thiện hành lang pháp lý cho các lĩnh vực mới như chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, công nghệ cao, sở hữu trí tuệ, khu công nghệ số tập trung…
Một yêu cầu quan trọng khác là đổi mới tổ chức thi hành pháp luật theo hướng “hậu kiểm” thay cho “tiền kiểm”, bảo đảm cơ quan thực thi có đủ không gian vận dụng pháp luật. Luật cần quy định rõ: nếu không cấm thì người dân và doanh nghiệp được làm; với vấn đề chưa có quy định, người thực thi cần dựa trên hậu quả thực tiễn để cân nhắc quyết định.
Cuối cùng, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhấn mạnh: đổi mới thể chế chỉ có thể thành công nếu bảo đảm đủ nguồn lực cho cả xây dựng và thi hành pháp luật. Khi pháp luật trở thành động lực phát triển, đó cũng là lúc đất nước tiến gần hơn đến mục tiêu phồn vinh, hạnh phúc, và vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.
