Trình bày Tờ trình của Chính phủ về dự án Luật Kinh doanh bảo hiểm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm đã được xây dựng dựa trên đầy đủ các cơ sở chính trị, pháp lý.
Mục đích ban hành Luật nhằm cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh đối với hoạt động kinh doanh bảo hiểm; đơn giản hóa thủ tục hành chính; tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc cấp thiết cần sửa đổi. Quan điểm xây dựng Luật nhằm thể chế hóa quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ;
Bảo đảm bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện đầu tư kinh doanh, thời gian giải quyết của các thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ thủ tục hành chính; kế thừa những quy định hiện hành còn phù hợp và có tác động tích cực đối với thị trường bảo hiểm; bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và thống nhất trong hệ thống pháp luật, tính tương thích với cam kết quốc tế.
Một trong những nội dung quan trọng được nêu trong thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính là nhấn mạnh sự cần thiết phải cân đối giữa việc tạo điều kiện cho thị trường phát triển và đảm bảo kiểm soát chặt chẽ an toàn hệ thống, đặc biệt trong bối cảnh thị trường bảo hiểm đang có nhiều diễn biến phức tạp. Báo cáo thẩm tra đã chỉ ra nhiều vấn đề mấu chốt cần được cơ quan soạn thảo làm rõ và điều chỉnh.
Về nội dung hoạt động và sản phẩm bảo hiểm, một trong những điểm được tập trung làm rõ là sự tồn tại của sản phẩm bảo hiểm tử kỳ và rủi ro tử vong ngắn hạn.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị cơ quan soạn thảo giải trình rõ hơn về lý do duy trì hoặc bãi bỏ loại hình sản phẩm này, dựa trên đánh giá thực tiễn triển khai Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 và kinh nghiệm quốc tế. Mục tiêu là phải đảm bảo sự tách bạch, thống nhất giữa các trường hợp người được bảo hiểm tử vong thuộc các loại hình bảo hiểm khác nhau, tránh chồng chéo và bảo vệ tối đa quyền lợi người tham gia.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản tán thành việc sửa đổi điều kiện, tiêu chuẩn đối với người quản lý, người kiểm soát nhằm tháo gỡ vướng mắc về việc sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao.
Tuy nhiên, việc nới lỏng điều kiện bằng cấp (cho phép bằng đại học chuyên môn khác có môn học về bảo hiểm) đối với các chức danh quan trọng như Giám đốc, Tổng giám đốc cần được nghiên cứu, xem xét thêm để đảm bảo trình độ chuyên môn và năng lực điều hành hệ thống.
Về thanh tra, kiểm tra và đại lý bảo hiểm, báo cáo thẩm tra đề nghị rà soát chặt chẽ các quy định về kiểm soát nội bộ, quản trị rủi ro, ký quỹ và thu hồi giấy phép, đảm bảo không ảnh hưởng đến an toàn thị trường.
Đối với hoạt động đại lý bảo hiểm, cơ quan thẩm tra yêu cầu thuyết minh rõ lý do sửa đổi nguyên tắc hoạt động tại Khoản 1 Điều 127, đánh giá kỹ lưỡng nguy cơ xung đột lợi ích nhằm đảm bảo công tác quản lý nhà nước hiệu quả. Đồng thời, cần làm rõ phạm vi "kiểm tra chuyên ngành" để phân biệt với hoạt động thanh tra, tránh khoảng trống pháp lý.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính yêu cầu cơ quan soạn thảo tiếp thu, giải trình đầy đủ các nội dung trên để hoàn thiện Dự thảo Luật, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho thị trường bảo hiểm phát triển an toàn và bền vững.


