Tin tứcCông điện nêu rõ trong những tháng đầu năm 2025, thương mại lúa gạo toàn cầu diễn biến phức tạp, nguồn cung thế giới trở nên dư thừa. Nhu cầu nhập khẩu của các nước trên thế giới giảm, chưa có dấu hiệu phục hồi trong thời gian ngắn hạn, các thị trường nhập khẩu lớn đang thận trọng trong dự trữ và thu mua gạo.
Trước tác động của diễn biến cung cầu thế giới, xuất khẩu gạo của Việt Nam trong hai tháng đầu năm 2025 có xu hướng suy giảm do giá xuất khẩu liên tục giảm. Trong nước, hiện nay các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long đang thu hoạch rộ lúa vụ Đông Xuân nên có hiện tượng giá thu mua lúa giảm đáng kể so với cùng kỳ năm 2024.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng các Bộ, Thủ trưởng các cơ quan ngang Bộ, cơ quan liên quan, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo dõi sát sao, cập nhật kịp thời các biến động về chính sách, các diễn biến thị trường của các quốc gia xuất khẩu, nhập khẩu để chủ động tổ chức thực hiện tích cực, hiệu quả, đồng bộ các giải pháp, tập trung chỉ đạo, khẩn trương thực hiện các nhiệm vụ dưới đây.
Với Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Thủ tướng yêu cầu chỉ đạo các địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long sản xuất đảm bảo sản lượng và diện tích theo kế hoạch đã đặt ra, trước mắt tập trung sản xuất, thu hoạch lúa vụ Đông Xuân đúng thời vụ; theo dõi sát sao lịch thời vụ và tình hình hạn mặn nhằm hạn chế ảnh hưởng đến sản xuất lúa.
Triển khai có hiệu quả Đề án "Phát triển bền vững một triệu hecta lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030", đặc biệt đẩy mạnh nhân rộng quy trình sản xuất lúa giảm phát thải.
Theo dõi sát diễn biến thị trường gạo thế giới, nhất là sự điều chỉnh chính sách tại các nước xuất khẩu gạo lớn như Ấn Độ, Thái Lan, nắm bắt nhu cầu nhập khẩu gạo tại các thị trường còn nhiều dư địa như Mỹ, Nhật Bản, Châu Phi, cập nhật thông tin tới các địa phương, doanh nghiệp để điều chỉnh kịp thời.
Về dài hạn cần nghiên cứu các giống lúa chất lượng cao, lúa đặc sản, lúa có khả năng chịu hạn, chịu mặn, thích ứng biến đổi khí hậu.
Tăng chế biến, khả năng lưu chứa, dự trữ, bảo quản hiện đại, phát triển thương hiệu gạo bền vững và thân thiện môi trường;
Thủ tướng giao bộ trưởng Bộ Công Thương thực hiện hiệu quả chiến lược phát triển thị trường gạo, thúc đẩy xuất khẩu gạo. Lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra việc thực hiện việc thu mua, xuất nhập khẩu lúa gạo; tăng xúc tiến thương mại vào các thị trường lớn, tiềm năng; hướng dẫn cho các doanh nghiệp.
Thúc đẩy tiêu thụ lúa gạo trong nước, xúc tiến thương mại cấp quốc gia đa dạng hóa các sản phẩm. Bổ sung tiêu chí và điều kiện với doanh nghiệp theo hướng ưu tiên, ưu đãi, khắc phục tình trạng thương lái thu mua ép giá nông dân.
Bộ Công thương tăng cường các giải pháp thúc đẩy tiêu thụ gạo trong nước; quan tâm các chương trình, hoạt động xúc tiến thương mại cấp quốc gia về đào tạo, tập huấn phát triển sản phẩm, thiết kế bao bì nhằm đa dạng hóa các sản phẩm từ gạo phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
Thủ tướng giao Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nghiên cứu, mở rộng hạn ngạch, thời hạn cho vay với doanh nghiệp để mua gạo tạm trữ khi thị trường có biến động. Các ngân hàng tạo thuận lợi trong tiếp cận nguồn vốn tín dụng với lãi suất ưu đãi, thủ tục đơn giản...
Bộ trưởng Tài chính tạo điều kiện hoàn thuế xuất khẩu sớm, cơ chế thông quan nhanh gọn tăng kiểm tra đối với hoạt động xuất nhập khẩu gạo, chủ động xây dựng kế hoạch mua dự trữ gạo quốc gia.
Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nắm bắt và phổ biến thông tin thị trường, chính sách ngoại kinh tế, nghiên cứu chính sách của các nước với thực phẩm, nông sản để có giải pháp nhằm tăng cường, tạo thuận lợi cho xuất khẩu lúa gạo.
Chủ tịch UBND tỉnh thành thực hiện hiệu quả đề án "Phát triển bền vững một triệu hecta lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh; sản xuất lúa gạo đảm bảo kế hoạch; theo dõi thị trường để có giải pháp xử lý kịp thời. Tuyên truyền người dân tiếp tục sản xuất, ổn định sản lượng.
Đẩy mạnh công tác quản lý thị trường; tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát tình hình mua bán, tránh tình trạng lợi dụng tình hình để ép giá, trục lợi; cạnh tranh không lành mạnh. Sản xuất theo đặc hàng và nhu cầu thị trường, điều chỉnh cơ cấu mùa vụ, hỗ trợ doanh nghiệp.
Nghiên cứu, tổ chức sản xuất theo đặt hàng của doanh nghiệp và nhu cầu của thị trường; trên cơ sở kế hoạch chung của Bộ, ngành trong điều hành sản xuất, các địa phương chủ động điều chỉnh cơ cấu mùa vụ theo đặc thù của địa phương bảo đảm thuận lợi cho sản xuất và hoạt động thu mua, chế biến, xuất khẩu.
Các hiệp hội và doanh nghiệp cần chủ động tìm kiếm thị trường, tăng chuỗi liên kết để khắc phục tình trạng ép giá; tích cực mua tạm trữ lúa, khả năng dự trữ, cung cấp thông tin thị trường, phát triển hệ thống logistics nông sản gắn với vùng nguyên liệu.
