Tại buổi làm việc, ông Phan Văn Mãi đã trình bày kết quả thực hiện các nghị quyết phát triển TPHCM và những đề xuất cụ thể nhằm tăng cường nguồn lực cho các dự án trọng điểm, trong đó có dự án đường sắt đô thị.
Theo báo cáo, tăng trưởng GRDP của TPHCM trong quý 3 đạt 7,3%, và trong 9 tháng đầu năm đạt 6,8%. Mặc dù một số chỉ tiêu kinh tế như doanh thu hàng hóa và dịch vụ, xuất khẩu, và thu ngân sách nhà nước đều tăng trưởng mạnh mẽ, nhưng TPHCM đang phải đối mặt với những thách thức như giảm vốn đăng ký mới từ doanh nghiệp, giảm FDI và giải ngân đầu tư công chậm.
Ông Mãi cho biết TPHCM sẽ đạt 19/22 chỉ tiêu chủ yếu trong nhiệm kỳ 2020-2025, nhưng ba chỉ tiêu quan trọng như tăng trưởng GRDP, tỉ lệ vốn đầu tư toàn xã hội/GRDP, và tốc độ tăng năng suất lao động có thể không đạt được.
Trong buổi làm việc, TPHCM đã trình Quốc hội xem xét ba nội dung quan trọng, bao gồm dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4, đề án đường sắt đô thị, và đề án xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại TPHCM.
Về đề án đường sắt đô thị, ông Mãi cho biết TPHCM đang xây dựng dựa trên định hướng của Đảng và kết luận số 49 của Bộ Chính trị về phát triển giao thông đường sắt đến năm 2030, với mục tiêu hoàn thành hệ thống đường sắt đô thị tại TPHCM vào năm 2035.
Để thực hiện dự án này, TPHCM dự kiến đầu tư khoảng 183 km đường sắt đô thị đến năm 2035 và tiếp tục mở rộng mạng lưới đến năm 2040. Tổng nhu cầu vốn cho giai đoạn từ nay đến năm 2035 là 836.000 tỉ đồng (khoảng 34,84 tỉ USD), giai đoạn 2036-2045 cần thêm 628 tỉ đồng (26,17 tỉ USD), và từ 2046 đến 2060 sẽ cần gần 974 tỉ đồng (40,61 tỉ USD).
Ông Phan Văn Mãi kiến nghị Quốc hội chấp thuận phân bổ khoảng 25,6% vốn Trung ương hỗ trợ cho TPHCM trong giai đoạn này, phần còn lại sẽ do ngân sách thành phố tự cân đối.
Bên cạnh đó, TPHCM đề xuất Quốc hội thông qua khung chính sách chung cho cả Hà Nội và TPHCM, thay vì thông qua riêng từng dự án cụ thể. Điều này sẽ giúp các thành phố chủ động hơn trong việc quyết định chủ trương đầu tư và huy động nguồn vốn cho các dự án phát triển, đặc biệt là các dự án giao thông công cộng.
Ông Mãi cũng đề xuất Quốc hội giao thẩm quyền quyết định đầu tư cho HĐND và UBND thành phố đối với các dự án sử dụng toàn bộ nguồn vốn địa phương, để có thể nhanh chóng triển khai các dự án quan trọng như tuyến metro số 2 và các dự án phát triển đô thị theo mô hình giao thông công cộng (TOD).
Trong số các cơ chế, chính sách đặc thù được TPHCM áp dụng theo Nghị quyết 98, đến nay thành phố đã thực hiện 30 cơ chế. Ông Phan Văn Mãi cũng cho biết thành phố đang đề xuất hoàn thiện văn bản hướng dẫn cho 7 cơ chế khác, trong khi một số cơ chế đã có quy định thay thế hoặc đang chờ bộ ngành bổ sung.
Ngoài ra, TPHCM cũng đẩy mạnh việc phát triển Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam, với hai khu phố tài chính tại quận 1 và khu đô thị mới Thủ Thiêm. Trung tâm này sẽ tập trung vào ba lĩnh vực chính: thị trường tiền tệ và hệ thống ngân hàng, thị trường vốn, và thị trường hàng hóa phái sinh.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, ông Mãi kiến nghị Quốc hội chấp thuận 10 cơ chế chính sách nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh của TPHCM, bao gồm các biện pháp phát triển dịch vụ tài chính, nâng cao cơ sở hạ tầng và thu hút đầu tư nước ngoài.