Xử lý hình sự doanh nghiệp trốn đóng bảo hiểm xã hội

Tại Hội nghị Đối thoại trực tiếp lần thứ 252 của Hệ thống Đối thoại Doanh nghiệp – Chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh vừa diễn ra, Cơ quan Bảo hiểm xã hội thành phố đã có những chia sẻ thông tin về chế tài xử lý tình trạng chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi, vừa được Quốc hội thông qua ngày 29/6/2024, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Trong đó, có bổ sung thêm chế tài xử lý hành vi trốn đóng bằng biện pháp mạnh là truy cứu trách nhiệm hình sự.

Xem toàn màn hình

Theo Điều 38 - Luật BHXH 2024, hành vi chậm đóng được quy định:

a) Chưa đóng hoặc đóng chưa đầy đủ số tiền phải đóng theo hồ sơ tham gia BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đã đăng ký kể từ sau ngày đóng BHXH chậm nhất quy định tại khoản 4 Điều 34 của Luật này (ngày cuối cùng của tháng) hoặc kể từ sau ngày đóng BHTN chậm nhất theo quy định của pháp luật về BHTN, trừ trường hợp quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 39 của Luật này;b)

b) Không đăng ký hoặc đăng ký không đầy đủ số người phải tham gia BHXH bắt buộc trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn quy định tại khoản 1 Điều 28 của Luật này; (trong thời hạn 30 ngày)

c) Không đăng ký hoặc đăng ký không đầy đủ số người phải tham gia BHTN trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn phải tham gia BHTN theo quy định của pháp luật về BHTN;

d) Thuộc trường hợp không bị coi là trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp theo quy định tại khoản 2 Điều 39 của Luật này.

Theo Điều 39 - Luật BHXH 2024, hành vi trốn đóng được quy định là:

a) Sau 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn quy định tại khoản 1 Điều 28 của Luật này mà người sử dụng lao động không đăng ký hoặc đăng ký không đầy đủ số người phải tham gia BHXH bắt buộc;

b) Sau 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn phải tham gia BHTN theo quy định của pháp luật về BHTN mà người sử dụng lao động không đăng ký hoặc đăng ký không đầy đủ số người phải tham gia BHTN;

c) Đăng ký tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp hơn quy định tại khoản 1 Điều 31 của Luật này;

d) Đăng ký tiền lương làm căn cứ đóng BHTN thấp hơn quy định của pháp luật về BHTN;

đ) Không đóng hoặc đóng không đầy đủ số tiền đã đăng ký BHXH bắt buộc sau 60 ngày kể từ ngày đóng BHXH bắt buộc chậm nhất quy định tại khoản 4 Điều 34 của Luật này và đã được cơ quan có thẩm quyền đôn đốc theo quy định tại Điều 35 của Luật này;

e) Không đóng hoặc đóng không đầy đủ số tiền đã đăng ký BHTN sau 60 ngày kể từ ngày đóng BHTN chậm nhất theo quy định của pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp và đã được cơ quan có thẩm quyền đôn đốc theo quy định tại Điều 35 của Luật này;

g) Các trường hợp khác bị coi là trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN theo quy định của Chính phủ.

Các biện pháp xử lý đối với hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH gồm:

+ Bắt buộc đóng đủ số tiền BHXH chậm đóng, trốn đóng;

+ Nộp số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền BHXH, bảo hiểm thất nghiệp chậm đóng, trốn đóng và số ngày chậm đóng, trốn đóng; xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật;

+ Không xem xét trao tặng các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng. 

+ Riêng đối với hành vi trốn đóng BHXH còn có biện pháp mạnh là truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

+ Ngoài ra, để đảm bảo quyền lợi của người lao động, Luật BHXH 2024 đã bổ sung trách nhiệm của người sử dụng lao động phải bồi thường cho người lao động nếu không tham gia hoặc tham gia BHXH bắt buộc không đầy đủ, không kịp thời, gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động.