Tận dụng tốt những giai đoạn này sẽ giúp trẻ tối ưu hóa chiều cao khi trưởng thành, đồng thời phòng ngừa các bệnh mạn tính như tim mạch và tiểu đường sau này.
Những giai đoạn tăng trưởng chiều cao quan trọng
Trong quá trình phát triển, trẻ trải qua các giai đoạn tăng chiều cao cụ thể: từ 0 đến 1 tuổi trẻ có thể cao thêm 25cm, từ 1 đến 2 tuổi thêm 12cm. Đặc biệt, trong 1.000 ngày đầu, trẻ đạt tới 50% chiều cao khi trưởng thành. Giai đoạn dậy thì là cơ hội cuối cùng để tăng trưởng chiều cao nhanh chóng trước khi quá trình này chậm lại và ngừng hẳn.

Tiến sĩ Sơn chia sẻ rằng hiện nay, phụ huynh thường chú trọng đến cân nặng của trẻ mà bỏ qua chiều cao. Tuy nhiên, chiều cao chỉ phát triển trong một khoảng thời gian nhất định, trong khi cân nặng có thể thay đổi cả đời.
Yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ
Có nhiều yếu tố tác động trực tiếp đến chiều cao, bao gồm:
-
Di truyền và hormone tăng trưởng: Hormone tăng trưởng được sản sinh mạnh mẽ nhất trong khi trẻ ngủ sâu, đặc biệt là từ 22h-1h và 4-5h sáng. Tuy nhiên, thói quen ngủ muộn của trẻ hiện nay, do bài vở và các thiết bị điện tử, có thể làm giảm sản sinh hormone này, khiến cơ thể không phát triển tối đa.
-
Tập luyện và vận động: Tham gia các hoạt động thể chất như chạy, nhảy, bơi lội kích thích hệ xương và cơ phát triển, từ đó hỗ trợ tăng trưởng chiều cao.
-
Dinh dưỡng: Canxi, sắt và kẽm là các khoáng chất thiết yếu cho phát triển chiều cao. Thói quen ăn uống không lành mạnh, tiêu thụ nhiều đường hoặc thịt, có thể làm giảm hấp thụ và đào thải canxi, ảnh hưởng tiêu cực đến chiều cao.
-
Thuốc lá: Trẻ em tiếp xúc với khói thuốc sẽ bị giảm khoảng 1,7cm chiều cao so với trẻ bình thường.
Các chương trình hỗ trợ tăng chiều cao tại Việt Nam
Nhận thức tầm quan trọng của dinh dưỡng đối với phát triển chiều cao, Việt Nam đã triển khai nhiều chương trình sức khỏe học đường, nhằm đảm bảo dinh dưỡng hợp lý cho trẻ em. Các chương trình như Chương trình sức khỏe học đường đang xây dựng hướng dẫn về bữa ăn học đường, tuyên truyền về thực phẩm lành mạnh và ứng dụng công nghệ thông tin vào việc theo dõi sức khỏe học sinh, bao gồm các phần mềm đánh giá dinh dưỡng và thực đơn hợp lý.
Chiều cao người Việt đang thay đổi ra sao?
Theo thống kê, chiều cao trung bình của nam giới Việt Nam vào năm 2020 đã đạt 168,1cm, nữ giới đạt 156,26cm, tăng đáng kể so với 10 năm trước. Đây là dấu hiệu tích cực cho thấy các chương trình dinh dưỡng đã có tác động. Tuy nhiên, để tối ưu hóa hơn nữa, phụ huynh cần chú trọng đến chế độ dinh dưỡng, giấc ngủ và lối sống vận động cho trẻ, đặc biệt trong các giai đoạn “vàng” phát triển chiều cao.