Tin tứcTại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã nhấn mạnh: “Tinh thần là phải bảo đảm chất lượng là trên hết. Chúng ta làm khẩn trương nhưng phải chắc chắn". Theo đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo, đặc biệt là Ban Chỉ đạo đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông cần nỗ lực tối đa nhằm triển khai chương trình, sách giáo khoa mới vào năm học 2018 - 2019 theo đúng Nghị quyết của Quốc hội.
Tuy vậy, yêu cầu quan trọng hơn là chương trình, sách giáo khoa mới phải bảo đảm tính khả thi, có thể thực hiện ngay trong điều kiện giáo viên, cơ sở vật chất hiện có và khả năng vận dụng linh hoạt của các cơ sở giáo dục phổ thông trên phạm vi toàn quốc.
Việc yếu tố “chất lượng” đổi mới đặt lên hàng đầu càng được khẳng định khi Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ báo cáo Chính phủ và Quốc hội xem xét điều chỉnh thời điểm bắt đầu áp dụng chương trình, sách giáo khoa mới từ năm học 2019 - 2020 để có thêm thời gian chuẩn bị trong trường hợp chưa yên tâm về chất lượng và điều kiện thực hiện.
Hình minh hoạ. Nguồn: Vietnamnet
Câu chuyện đổi mới sách giáo khoa, chương trình dạy và học từng là đề tài nóng trong dư luận, đặc biệt với học sinh, đội ngũ thầy cô giáo giảng dạy cùng các bậc phụ huynh..
Quốc hội cũng nhiều lần đưa nội dung này vào chương trình nghị sự và các phiên chất vấn để làm sáng tỏ nhiều bất cập mà cử tri phản ánh như chương trình nặng phần kiến thức hàn lâm, xa rời thực tiễn; việc học còn mang tính chất học thuộc lòng, đối phó với các kỳ thi.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đang đẩy nhanh các hoạt động ghi nhận, tổng hợp ý kiến, kiến nghị cũng như sáng kiến đóng góp, xây dựng cải cách đổi mới cho sách giáo khoa và chương trình giáo dục. Quá trình này hướng đến việc “cởi trói” tư duy giáo dục “thi cử và bằng cấp” theo lối cũ vốn ăn sâu vào ngành giáo dục thời gian qua. Đây cũng là điểm trọng tâm mà những đô thị hàng đầu như TPHCM hết sức chú trọng bởi sự thúc bách từ nhu cầu nguồn nhân lực, đội ngũ trí thức lẫn lực lượng lao động chất lượng cao được đào tạo tại chỗ.
Thậm chí ngành giáo dục TP còn đặt ra yêu cầu cần có tính đặc thù cho chương trình dạy học và sách giáo khoa dựa trên chuẩn chung của cả nước. Trong đó, TPHCM định hướng ngành giáo dục phải chú ý giải quyết sự nặng nề quá tải của chương trình cũ bằng việc chọn lọc các kiến thức cần thiết, thực tiễn và hiện đại, tăng cường rèn luyện phương pháp học, phương pháp tự học, hoạt động nhóm. Đồng thời luyện các trải nghiệm thực tế gắn với việc tập luyện giải quyết các vấn đề thực tế của cuộc sống và xã hội ngay từ nhà trường.
Nói cách khác, bộ sách mới mà thành phố đang đầu tư xây dựng sẽ đặt học sinh vào những tình huống cụ thể của cuộc sống, tạo cho các em năng lực tư duy, suy luận để giải quyết vấn đề và hình thành được năng lực giao tiếp, phát triển ngôn ngữ. Đặc biệt chú trọng việc dạy để học sinh hiểu và biết cách làm, không đặt nặng việc học thuộc lòng.
Tại TPHCM, áp lực quá trình đổi mới sách giáo khoa, chương trình giáo dục đến từ nhiều phía. Chỉ đạo “phải bám sát thực tiễn” từ Chính phủ cần phải tính đến nhu cầu giáo dục tại địa phương, vùng miền bên cạnh bộ khung chung cho cả nước. Mặt khác, công cuộc đổi mới lần này còn đối mặt với không ít sự hoài nghi khi ngành giáo dục vẫn quanh quẩn những vấn đề trong thi cử, học thuộc lòng... Nhìn rộng hơn, cùng với việc đổi mới chương trình dạy học và sách giáo khoa, một nhiệm vụ cần tiến hành song song là đầu tư cho đội ngũ giáo viên giảng dạy, nâng cấp cơ sở đào tạo để có thể phát huy hiệu quả cao nhất.
Bất kể yếu tố mang tính tích cực hay bất lợi, các vấn đề trọng tâm hay mục tiêu song hành, tất cả đều đóng vai trò nhất định cho quá trình thay đổi, làm mới sách giáo khoa và chương trình giáo dục. Việc nhận diện đầy đủ tổng thể “bức tranh” này sẽ giúp cơ quan chức năng xác định hướng đi đúng đắn, bám sát nhu cầu thực tiễn và qua đó, đưa nền giáo dục nước nhà có thể song hành cùng quá trình phát triển đất nước./.
