Tin tứcĐây là bộ gene lớn nhất từng được giải mã trong nhóm động vật thân mềm, với hơn 11 tỷ đơn vị ADN – gấp đôi bộ gene của loài mực lớn nhất từng biết đến và gấp bốn lần bộ gene người.
Các nhà nghiên cứu phát hiện, sinh vật bí ẩn dưới đáy biển này vẫn giữ lại một số phần của một loài cổ đại, cho thấy bạch tuộc hiện đại cũng tiến hóa từ tổ tiên giống mực.
Với cơ thể sẫm màu, đôi mắt lớn ánh đỏ hoặc xanh và lớp màng da phủ như áo choàng giữa các xúc tu, loài này có tên khoa học Vampyroteuthis infernalis – nghĩa là “mực ma cà rồng”. Mặc dù có tên gọi đáng sợ, chúng không hút máu mà chỉ ăn mảnh vụn hữu cơ trong nước.
Mặc dù được phân loại là bạch tuộc, loài mực đặc biệt này vẫn mang những đặc điểm giống mực ống và mực nang.
Mực ma cà rồng. - Ảnh: Monterey Bay Aquarium.
Để xác định nguồn gốc của loài này, các nhà khoa học tại Viện Công nghệ Quốc gia thuộc Đại học Wakayama (Nhật Bản) đã giải mã bộ gene và so sánh với các loài chân đầu khác như bạch tuộc biển, nhằm theo dõi sự thay đổi ADN của chúng theo thời gian tiến hóa.
Những kết quả của nghiên cứu, được đăng trên tạp chí iScience, đã giúp tái tạo và phân tích một chương quan trọng trong quá trình tiến hóa của loài chân đầu.
Nghiên cứu cho thấy, các loài chân đầu “hiện đại” tách thành hai nhánh lớn vào khoảng 300 triệu năm trước: nhóm Octopodiformes có tám xúc tu như bạch tuộc và mực ma cà rồng, và nhóm Decapodiformes có mười xúc tu như mực ống và mực nang.
Mặc dù có tám xúc tu giống bạch tuộc, loài mực ma cà rồng vẫn chia sẻ những đặc điểm gene quan trọng với mực ống và mực nang, nằm ở vị trí trung gian giữa hai nhánh này.
Tiến sĩ Oleg Simakov, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết, loài mực ma cà rồng nằm ngay tại điểm giao giữa 2 loài bạch tuộc và mực. Bộ gene của nó hé lộ những bí mật tiến hóa sâu sắc về cách hai nhánh khác biệt đã hình thành từ một tổ tiên chung.
Bà Emese Tóth, đồng tác giả nghiên cứu từ Đại học Vienna (Áo), cho biết, dù được phân loại là bạch tuộc, loài này vẫn giữ di sản gene có trước cả hai nhánh. Điều này giúp nhóm nghiên cứu có cái nhìn trực tiếp vào những giai đoạn đầu tiên của quá trình tiến hóa của động vật chân đầu.
Các nhà khoa học nhận định, tại một thời điểm nào đó, loài tổ tiên này đã trải qua quá trình tái tổ chức bộ gene quy mô lớn, góp phần tạo nên sự đa dạng đáng kinh ngạc của các loài chân đầu hiện đại.
