Tin tứcLâu nay, các nhà khoa học vẫn tin rằng lỗ đen siêu khối Sagittarius A* (Sgr A*) nằm tại trung tâm Ngân Hà đang ở trạng thái "ngủ đông", tức không hoạt động mạnh mẽ như những lỗ đen trung tâm của các thiên hà khác.
Tuy nhiên, những quan sát mới từ kính viễn vọng không gian James Webb, do NASA phát triển và điều hành, đã thay đổi suy nghĩ này. Science Alert cho biết các hình ảnh thu được ở hai bước sóng gần hồng ngoại cho thấy Sgr A* đang có những hoạt động bất thường, thậm chí "sủi bọt" hoặc "bắn pháo hoa" vào không gian.
Các nhà khoa học phát hiện 5-6 đợt bùng phát lớn mỗi ngày từ lỗ đen, kèm theo nhiều vụ nổ nhỏ hơn. Hiện tượng này được mô tả là liên tục thay đổi, phát sáng rồi vụt tắt, như thể có một ngọn lửa rực cháy giữa vũ trụ.
"Trong dữ liệu của chúng tôi, chúng tôi thấy độ sáng liên tục thay đổi, như thể đang sủi bọt. Và rồi... bùm! Một luồng sáng lớn đột nhiên xuất hiện. Sau đó, nó lại dịu xuống", Farhad Yusef-Zadeh, tác giả chính của nghiên cứu từ Đại học Northwestern (Mỹ), chia sẻ trên tạp chí Astrophysical Journal Letters.
Dù chưa thể xác định chính xác, nhưng các nhà khoa học đưa ra hai giả thuyết chính về nguyên nhân dẫn đến những vụ nổ kỳ lạ quanh lỗ đen:
Các vụ nổ nhỏ có thể do sự nhiễu loạn trong đĩa bồi tụ – vòng vật chất nóng quay quanh lỗ đen. Những biến động này có thể tạo ra các đợt bức xạ ngắn, tương tự như các vụ bùng phát của Mặt Trời, đôi khi gây ra bão địa từ trên Trái Đất.
Các vụ nổ lớn có thể liên quan đến các sự kiện kết nối lại từ trường, khi hai từ trường va chạm và phóng ra các luồng hạt sáng di chuyển với tốc độ gần bằng ánh sáng.
Một phát hiện bất ngờ khác là cách các đốm sáng xuất hiện và biến mất khi quan sát ở hai bước sóng khác nhau. Điều này gợi ý rằng có những quá trình vật lý phức tạp chưa từng biết đến đang diễn ra xung quanh lỗ đen này.
Lâu nay, các lỗ đen vẫn được xem là những thực thể "tối thui" và bí ẩn, nơi ánh sáng không thể thoát ra. Tuy nhiên, việc phát hiện các đợt bùng phát từ Sgr A* có thể giúp con người hiểu rõ hơn về cách lỗ đen hoạt động và các cơ chế vật lý cực đoan xảy ra gần chân trời sự kiện – ranh giới cuối cùng trước khi vật chất bị hút vào lỗ đen.
James Webb tiếp tục thu thập thêm dữ liệu về Sgr A*, và trong thời gian tới, có thể nhân loại sẽ có được cái nhìn rõ ràng hơn về "trái tim" của thiên hà mà Trái Đất đang ngự trị. Một thế giới tưởng chừng hoàn toàn tăm tối, nhưng đang hé lộ những điều kỳ diệu.
