Tin tứcTrình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật này, Chủ nhiệm ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định, cho biết, dự thảo luật lần này được chỉnh sửa phù hợp hơn dựa trên ý kiến của các đại biểu, cử tri trong các buổi làm việc liên quan trước đó.
Về phạm vi bồi thường của nhà nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo các cơ quan nghiên cứu, rà soát các quy định của pháp luật hiện hành về phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước để chỉnh lý dự thảo Luật trên nguyên tắc bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, đồng thời phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, năng lực thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức.
Về nguyên tắc bồi thường và giải quyết bồi thường Nhà nước, dự thảo luật đã bổ sung nguyên tắc người bị thiệt hại có quyền lựa chọn cơ chế giải quyết bồi thường phù hợp nhưng khi cơ quan giải quyết bồi thường đã thụ lý yêu cầu bồi thường thì người đó không được quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền khác giải quyết bồi thường, trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản 1 Điều 52 của dự thảo luật.
Về bồi thường thiệt hại về tinh thần đối với người thân của người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự được quy định trong Điều 27, Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng cho biết: việc bồi thường thiệt hại về tinh thần chỉ trong trường hợp người bị thiệt hại đã chết. Quy định như vậy là kế thừa quy định của Luật hiện hành, đồng thời phù hợp với quy định tại Điều 591 Bộ luật Dân sự, bảo đảm tính khả thi, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng chi trả của ngân sách nhà nước.
"Bồi thường thiệt hại về bản chất là bồi thường trực tiếp cho người bị thiệt hại nhưng trong trường hợp người đó đã chết thì người thừa kế được hưởng. Do đó, nếu đề nghị bồi thường thiệt hại về tinh thần đối với người thân của người bị thiệt hại trong trường hợp người đó còn sống thì không hợp lý và dễ phát sinh phức tạp… giữ như quy định trong dự thảo Luật", ông Định cho biết thêm.
Về nội dung liên quan đến việc giải quyết bồi thường nói chung và bồi thường nhà nước nói riêng, dự thảo luật sửa đổi lần này cho thấy sẽ bảo đảm tôn trọng nguyên tắc tự thỏa thuận của các bên, do đó việc ghi nhận nguyên tắc “thương lượng” trong quá trình giải quyết bồi thường như quy định tại khoản 2 Điều 4 dự thảo Luật là cần thiết. Tuy nhiên, theo đại biểu Điểu Huỳnh Sang, đoàn Bình Phước, cần phải xem xét lại quy trình thương lượng bồi thường, không thể đem thương lượng ra để giảm nghĩa vụ bồi thường của Nhà nước; "Tôi đồng tình với quy định là việc bồi thường nhà nước tuân thủ nguyên tắc thiệt hại đến đâu bồi thường đến đó, việc thương lượng nếu có, phải mang tính nhân văn. Nghĩa là, thương lượng để thúc đẩy quá trình bồi thường được nhanh hơn và có lợi cho nhân dân hơn chứ không phải đem thương lượng ra để giảm bớt nghĩa vụ bồi thường. Qua thực tiễn, việc thương lượng giải quyết bồi thường đối với những người bị oan, bị thiệt hai luôn tạo ra cảm giác, cơ quan chức năng liên quan cứ cò kè, thêm bớt với người dân… dễ bị lợi dụng trong quá trình bồi thường".
Đại biểu Điểu Huỳnh Sang, đoàn Bình Phước - Ảnh: Quochoi.vn
Cũng về nguyên tắc thương lượng trong giải quyết bồi thường, đại biểu Đặng Thuần Phong, đoàn Bến Tre, rất tán thành khi dự thảo luật tập trung cao trình tự, thủ tục bồi thường thiệt hại, chú trọng hòa giải thương lượng, làm rõ trách nhiệm của cá nhân và cơ quan gây thiệt hại phải bồi thường hoặc hoàn trả. Song, theo đại biểu, cần phải xem xét lại thành phần và tính toán cụ thể người đại diện của bên được bồi thường cho phù hợp.
Đại biểu Nguyễn Minh Đức, đoàn TPHCM cho rằng nên xem lại phạm vi trách nhiệm bồi thường nhà nước trong lĩnh vực hành chính. Tại khoản 1, điều 17 có quy định: việc ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính trái pháp luật cũng phải chịu trách nhiệm và có đối tượng để bồi thường. Theo ông Đức, vấn đề này nên xem xét kỹ vì để ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính cần phải có biên bản vi phạm hành chính mới xử phạt được. Trong khi biên bản này do một nhóm cán bộ công chức đi thực địa để lập biên bản, người ký quyết định ban hành chỉ dựa vào đó ký duyệt. Vậy nên chăng xem lại trách nhiệm của các bên liên quan.
Chiều nay, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2018 và điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2017, thảo luận về dự kiến Chương trình hoạt động giám sát của Quốc hội năm 2018.