Nghiên cứu trên toàn cầu
Các nhà khoa học đã tiến hành phân tích nước uống từ 15 quốc gia, trong đó phát hiện sự hiện diện của axit perfluorooctanoic (PFOA) và perfluorooctane sulfonat (PFOS) – những thành phần chính thuộc nhóm PFAS. Đây là những hóa chất được sử dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp nhờ vào đặc tính chống bám bẩn, chống dính và chống cháy. Tuy nhiên, điểm đáng lo ngại là PFAS không thể phân hủy trong tự nhiên, dẫn đến sự tích tụ ngày càng nhiều trong môi trường, đặc biệt là nguồn nước.
PFAS: Mối đe dọa vô hình
Các hóa chất vĩnh cửu PFAS có thể xuất hiện trong cả nước máy lẫn nước đóng chai, với mức độ khác nhau. Tại Anh và Trung Quốc, nước máy ở thành phố Birmingham (Anh) chứa ít PFAS hơn so với nước tại Thâm Quyến (Trung Quốc), nhưng vẫn không phải là hoàn toàn an toàn.
Một thông tin tích cực là việc lọc nước hay đun sôi có thể giúp loại bỏ từ 50-90% các hóa chất này. Tuy nhiên, giáo sư Stuart Harrad, đồng tác giả nghiên cứu và là chuyên gia tại Đại học Birmingham, nhấn mạnh rằng sự hiện diện của PFAS trong nước uống vẫn là một vấn đề cần phải đối mặt nghiêm túc.
"Chúng tôi đã cung cấp dữ liệu quan trọng về sự tồn tại của PFAS trong nước uống, cũng như các giải pháp nhằm giảm thiểu sự phơi nhiễm của con người. Đây là bước đi quan trọng trong việc bảo đảm an toàn nước uống cho cộng đồng trên toàn thế giới," ông Harrad cho biết.
Điểm đáng chú ý từ nghiên cứu này là nước khoáng thiên nhiên có xu hướng chứa nồng độ PFAS cao hơn so với nước tinh khiết. Dù các nồng độ này vẫn thấp hơn mức cảnh báo về sức khỏe, nhưng dữ liệu cho thấy PFAS đã thâm nhập rộng rãi vào môi trường toàn cầu. Điều này đặt ra thách thức lớn cho các quốc gia trong việc tìm ra biện pháp kiểm soát hiệu quả.
Ảnh hưởng từ lối sống và kinh tế
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng mức độ nguy hiểm của PFAS trong nước uống có thể bị tác động bởi lối sống và điều kiện kinh tế của mỗi người. Những người tiêu thụ nhiều hải sản, chẳng hạn, có nguy cơ phơi nhiễm cao hơn với các hóa chất này. Chính vì vậy, cần phải tiếp tục nghiên cứu sâu hơn để hiểu rõ hơn về sự liên kết giữa PFAS và các yếu tố kinh tế - xã hội.
Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh rằng có nhiều biện pháp đơn giản và chi phí thấp để loại bỏ PFAS khỏi nguồn nước uống nếu các chính phủ quyết định hành động. Quan trọng hơn, việc hạn chế sự phát tán của PFAS ngay từ đầu sẽ là giải pháp tốt nhất để bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.
Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí ACS ES&T Water.