Tin tứcNgày 6/3, Liên minh châu Âu (EU) đã kết thúc hội nghị thượng đỉnh đặc biệt tại Brussels (Bỉ), tập trung vào kế hoạch “Tái vũ trang châu Âu”, tự chủ quốc phòng và tiếp tục hỗ trợ Ukraine trong bối cảnh Mỹ đóng băng viện trợ.
Theo đó, tất cả 27 quốc gia thành viên EU đã nhất trí với đề xuất có thể giải phóng hàng tỷ euro để thúc đẩy chi tiêu quốc phòng, và huy động 800 tỷ euro (860 tỷ USD) trong vòng 4 năm để tăng cường năng lực quốc phòng của khối và hỗ trợ quân sự cho Kiev.
Tại hội nghị, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa khẳng định: "Chúng tôi hôm nay đã chứng minh rằng EU đang vượt qua thách thức, xây dựng nền quốc phòng châu Âu và sát cánh cùng Ukraine."
Theo kế hoạch do Ủy ban châu Âu đề xuất, EU sẽ nới lỏng các quy định tài khóa, cho phép các nước thành viên mở rộng chi tiêu quốc phòng mà không bị ràng buộc bởi ngân sách quốc gia.
Trong đó, 150 tỷ euro (khoảng 162 tỷ USD) sẽ được cung cấp dưới dạng khoản vay để giúp các nước thành viên tăng ngân sách quốc phòng.
Chủ tịch Ursula von der Leyen nhấn mạnh: "Chúng tôi muốn một nền hòa bình vững mạnh. Vì vậy, EU sẽ đầu tư mạnh mẽ vào quốc phòng, hỗ trợ ngành công nghiệp quân sự Ukraine và mua sắm thiết bị quân sự để giúp Kiev chống lại các mối đe dọa."
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cũng tỏ ra quyết tâm: "Châu Âu phải chấp nhận thách thức chạy đua vũ trang và giành chiến thắng. Chúng ta có thể đánh bại Nga trong cả lĩnh vực quân sự, tài chính và kinh tế."
Bên cạnh kế hoạch tái vũ trang, EU cũng thảo luận về một khoản hỗ trợ mới trị giá 30 tỷ euro (tương đương 32,5 tỷ USD) cho Ukraine vào năm 2025.
Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng dù EU có gia tăng hỗ trợ thì họ vẫn không thể thay thế hoàn toàn vai trò của Mỹ - quốc gia đã cung cấp hơn 40% viện trợ quân sự cho Ukraine vào năm ngoái.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz lo ngại: "Chúng ta phải đảm bảo Mỹ tiếp tục hỗ trợ Ukraine, vì Kiev vẫn phụ thuộc vào sự giúp đỡ này để bảo vệ lãnh thổ." Ông kêu gọi EU "giữ được cái đầu lạnh và sự thông thái" để đạt được một nền hòa bình bền vững.
Khác với tình hình căng thẳng tại Washington tuần trước, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky lần này được chào đón nhiệt tình tại Brussels.
Ông Zelensky bày tỏ sự xúc động khi nhận được sự đồng hành từ châu Âu: "Ukraine không hề đơn độc. Sự ủng hộ của EU là vô cùng quý giá với chúng tôi."
Việc EU thông qua kế hoạch 860 tỷ USD đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc xây dựng năng lực phòng thủ tự chủ của châu lục.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhận định: "Dù điều gì xảy ra ở Ukraine, châu Âu vẫn phải có khả năng tự vệ."
Dù vậy, hội nghị thượng đỉnh lần này vẫn có một số bất đồng nội bộ khi Hungary bỏ phiếu trắng khi thông qua văn bản kêu gọi một thỏa thuận hòa bình tôn trọng "độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine".