GS.TS Phan Lương Cầm sinh ngày 5/3/1943 tại Thừa Thiên Huế, là phu nhân của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt.
Bà Cầm là nhà khoa học nổi tiếng trong lĩnh vực điện hóa - ăn mòn kim loại tại Việt Nam, và là chủ tịch đầu tiên của Hội Khoa học - Kỹ thuật ăn mòn và bảo vệ kim loại Việt Nam.
Bà là chủ tịch Hiệp hội Vật liệu và ăn mòn châu Á - Thái Bình Dương nhiệm kỳ 1999-2001, Chủ tịch hội nghị quốc tế ăn mòn châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 11 tổ chức tại TPHCM năm 1999, và là Ủy viên ban cố vấn quốc tế của nhiều hội nghị quốc tế ăn mòn châu Á - Thái Bình Dương khác.
Bà cũng là nữ giáo sư, tiến sĩ đầu tiên của trường Đại học Bách khoa Hà Nội.
Sự nghiệp của bà bắt đầu từ năm 1965, với vai trò giảng viên Đại học Bách khoa Hà Nội. Ba năm sau, bà được Nhà nước cử đi làm nghiên cứu sinh tại Liên Xô.
Đầu năm 1973, sau khi bảo vệ thành công luận án tiến sĩ, bà trở về nước và tiếp tục sự nghiệp giảng dạy, nghiên cứu tại Đại học Bách khoa Hà Nội. Tại đây, bà đã sáng lập Trung tâm nghiên cứu Ăn mòn và Bảo vệ kim loại.
GS.TS Phan Lương Cầm nhận giải thưởng Kovalevskaia năm 1995 - một giải thưởng uy tín được trao hàng năm để tôn vinh những nữ khoa học có thành tích xuất sắc trong nghiên cứu và ứng dụng khoa học vào thực tiễn, mang lại lợi ích trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội và văn hóa.
Bà cũng được trao tặng Huân chương Lao động cùng nhiều huy chương, bằng khen ghi nhận những cống hiến trong sự nghiệp giáo dục, khoa học công nghệ, cũng như trong sự nghiệp vì sự tiến bộ của phụ nữ và bảo trợ trẻ em.
