Tin tứcBáo cáo mới của VIS Rating nêu bức tranh vừa khởi sắc, vừa tiềm ẩn rủi ro của ngành ngân hàng trong quý cuối năm 2025.
VIS Rating ghi nhận tín nhiệm ngành có dấu hiệu phục hồi nhờ ba yếu tố: chất lượng tài sản tốt hơn, lợi nhuận giữ nhịp ổn định và môi trường chính sách thuận lợi hơn.
Số liệu 9 tháng đầu năm 2025 cho thấy tỷ lệ nợ có vấn đề duy trì ở mức 2,3%. Tốc độ hình thành nợ xấu mới giảm 30 điểm cơ bản so với quý trước. Xu hướng này đến từ khả năng trả nợ tốt hơn của khách hàng cá nhân và sự phục hồi cục bộ trong một số phân khúc doanh nghiệp.
Nhóm ngân hàng quốc doanh và một số ngân hàng lớn có mức giảm nợ xấu mạnh, tới 20%. Nguyên nhân là các tổ chức này ít tiếp xúc với nhóm nhà phát triển bất động sản đang gặp khó khăn.
Dù vậy, một số ngân hàng lớn và vừa lại đối mặt diễn biến ngược chiều. MB chịu ảnh hưởng từ doanh nghiệp năng lượng tái tạo; Sacombank bị tác động từ doanh nghiệp vừa và nhỏ trong mảng xuất nhập khẩu và hàng không; TPBank và HDBank ghi nhận mức tăng nợ quá hạn ở nhóm vay mua nhà.
VIS Rating dự báo tỷ lệ nợ xấu toàn ngành có thể giảm thêm 10–20 điểm cơ bản trong quý IV nhờ tiến độ xóa nợ nhanh hơn cùng hiệu lực của Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi, được kỳ vọng cải thiện khả năng thu hồi nợ.
Chi phí vốn tăng nhưng khả năng sinh lời của ngành vẫn giữ nhịp. Trong 9 tháng đầu năm, ROAA đạt 1,5%, tương đương cùng kỳ 2024. Tăng trưởng thu nhập ngoài lãi tiếp tục đóng vai trò quan trọng giúp lợi nhuận không suy giảm.
Nhóm ngân hàng lớn dẫn đầu về hiệu quả sinh lời. VPBank cải thiện mạnh ROAA nhờ đóng góp từ công ty chứng khoán và chi phí tín dụng thấp hơn. VietinBank hưởng lợi từ tiến độ thu hồi nợ xấu tích cực.
Một số ngân hàng khác gặp sức ép. NIM tại ACB và VIB thu hẹp do tăng tỷ trọng cho vay doanh nghiệp lớn, vốn có biên lãi thấp hơn mảng bán lẻ. TPBank và Eximbank chịu chi phí huy động cao. MB và VIB ghi nhận chi phí tín dụng tăng.
Nhiều ngân hàng lớn giảm được chi phí dự phòng nhờ chất lượng tài sản cải thiện, góp phần giữ ROAA không biến động mạnh. VIS Rating đánh giá có 15/27 ngân hàng niêm yết đang tiến gần mục tiêu lợi nhuận năm 2025.
Tổ chức này dự báo ROAA toàn ngành có thể tăng lên 1,6% khi tín dụng tăng tốc và chi phí tín dụng dần giảm. Xu hướng đa dạng hóa thu nhập giúp các ngân hàng lớn tăng khả năng chống chịu rủi ro trong giai đoạn chi phí vốn còn biến động.
Dù vậy, bộ đệm an toàn vẫn mỏng. Tỷ lệ TCE/TA toàn ngành duy trì mức 8,4% trong 9 tháng đầu năm 2025. Một số ngân hàng có tốc độ tăng trưởng tài sản mạnh như Nam A Bank, VPBank và VietinBank chứng kiến mức giảm TCE/TA khoảng 35 điểm cơ bản so với quý trước. Tỷ lệ bao phủ nợ xấu đạt 84%, mức khiêm tốn dù đã cải thiện 5%.
CASA toàn ngành giảm xuống 19% trong 9 tháng đầu năm, thấp hơn 1 điểm phần trăm so với quý trước. Người gửi có xu hướng chuyển sang kỳ hạn dài nhằm hưởng mức lãi cao hơn, khiến chi phí vốn tăng rõ rệt.
Nhóm ngân hàng nhỏ như ABBank, Bac A Bank, Vietbank và Kienlongbank chịu tác động mạnh nhất vì phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn giá rẻ. Tỷ lệ LDR toàn ngành tăng lên 111%, mức cao nhất trong 5 năm. VIS Rating cho rằng điều này khiến các ngân hàng nhỏ phải dựa vào vốn thị trường ngắn hạn để phục vụ nhu cầu tín dụng, nâng rủi ro điều tiết trong giai đoạn huy động biến động.
Ngành ngân hàng bước vào những tháng cuối năm với nhiều chỉ báo tích cực, nhưng câu chuyện thanh khoản của nhóm nhỏ vẫn là dấu hỏi lớn cần tiếp tục theo dõi.
