Gen AMY1 và tác động bất ngờ đến sức khỏe răng miệng

MỸ - Một nghiên cứu mới cho thấy, số lượng bản sao của gen AMY1 có vai trò quan trọng trong cách vi khuẩn trong miệng phản ứng với tinh bột, từ đó làm tăng nguy cơ sâu răng và bệnh nướu ở một số người.

Tiến sĩ Angela Poole, Phó Giáo sư khoa Dinh dưỡng Phân tử tại Đại học Cornell, cho biết: “Phát hiện quan trọng ở đây là tùy thuộc vào số lượng bản sao gen AMY1, bạn cũng nên cẩn trọng với việc đánh răng sau khi ăn tinh bột dễ tiêu hóa”.

Gen AMY1 chịu trách nhiệm sản xuất amylase nước bọt, một loại enzyme giúp tiêu hóa tinh bột ngay trong miệng.

Trước đây, một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa AMY1 với sâu răng và bệnh nha chu. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn chưa hiểu rõ cách amylase nước bọt tương tác với tinh bột, làm mất cân bằng hệ vi sinh trong khoang miệng và tăng nguy cơ mắc các bệnh răng miệng.

Bà Poole cũng cho biết, mục tiêu của nghiên cứu này chính là tìm hiểu điều gì sẽ xảy ra trong miệng khi một người ăn tinh bột, và liệu phản ứng có khác nhau tùy thuộc vào số lượng bản sao AMY1 hay không.

sau rang (1)

Sức khỏe răng miệng kém có thể gây hại cho toàn bộ cơ thể. - Ảnh: Adobe Stock.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, có nhiều loại vi khuẩn khác cũng tham gia vào quá trình này và sự thay đổi của vi khuẩn phụ thuộc vào gen AMY1.

Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã thu thập mẫu nước bọt từ 31 người trưởng thành có số lượng bản sao AMY1 khác nhau. Sau đó, họ thêm tinh bột vào các mẫu này và quan sát sự thay đổi trong hệ vi khuẩn miệng.

Trong các mẫu nước bọt có số lượng bản sao AMY1 cao, nhóm nghiên cứu phát hiện, tinh bột làm giảm đáng kể tỷ lệ của 2 loại vi khuẩn Atopobium và Veillonella, trong khi mức độ vi khuẩn Streptococcus lại tăng lên.

Theo bà Poole, cả 3 loại vi khuẩn này đều có liên quan đến sâu răng hoặc bệnh nướu răng.

Bà giải thích, đây là một quá trình tương tác phức tạp, nhưng dường như số lượng bản sao AMY1 và các loại vi khuẩn trong miệng khi ăn tinh bột đều ảnh hưởng đến nguy cơ mắc các bệnh răng miệng.

Tuy nhiên, phát hiện này không có nghĩa là bạn nên loại bỏ tinh bột khỏi chế độ ăn.

Đối với hầu hết mọi người, thực phẩm giàu tinh bột là nguồn cung cấp carbohydrate quan trọng, giúp duy trì chế độ ăn cân bằng khi tiêu thụ hợp lý. Chúng cung cấp năng lượng, chất xơ cũng như các vitamin và khoáng chất thiết yếu.

Những thực phẩm giàu tinh bột bao gồm bánh mì, ngũ cốc, mì, cơm, khoai tây, đậu, ngô và thậm chí cả chuối. Những người có nhiều bản sao AMY1 có khả năng tiêu hóa tinh bột dễ dàng hơn, một biến thể di truyền mà các nhà nghiên cứu tin rằng đã tiến hóa theo thời gian ở một số nhóm dân cư nhất định.

Bà Poole cho biết, những quần thể có lịch sử tiếp cận tinh bột nhiều hơn thường có số lượng bản sao AMY1 cao hơn, vì trong thời kỳ khan hiếm thực phẩm, khả năng phân giải tinh bột hiệu quả giúp tăng lợi thế sinh tồn.

Mặc dù khả năng phân giải tinh bột hiệu quả có thể mang lại lợi ích nhất định, nhưng nghiên cứu cũng cho thấy những tác động tiêu cực đối với răng và nướu.

Bà Poole lưu ý rằng, nếu một người có số lượng bản sao AMY1 cao, họ sẽ phân giải tinh bột nhanh hơn, tạo điều kiện cho các vi khuẩn ưa đường phát triển mạnh trong khoang miệng.

Phát hiện này có thể mở ra hướng đi mới cho các phương pháp chăm sóc răng miệng cá nhân hóa. Trong tương lai, bằng cách hiểu rõ yếu tố di truyền, các nha sĩ có thể đưa ra khuyến nghị phù hợp với từng người về cách kiểm soát tinh bột và vi khuẩn trong miệng.

Bình luận