Tin tứcRối loạn tâm thần do sán não là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nhưng ít được nhận diện đúng cách. Nhiều bệnh nhân ban đầu được chẩn đoán nhầm với các bệnh lý thần kinh như động kinh, u não hay rối loạn tâm thần, dẫn đến điều trị sai hướng trong thời gian dài.
Tại Hà Nội, một bệnh nhân nam 41 tuổi đã trải qua nhiều năm đau đầu vùng trán đỉnh với tần suất 1-2 cơn/ngày. Dù đã dùng thuốc giảm đau nhưng triệu chứng vẫn tái phát. Gần đây, tình trạng bệnh nhân trở nên nghiêm trọng hơn với các cơn co giật, méo miệng, mất ngủ và thuốc điều trị không còn hiệu quả.
Kết quả xét nghiệm và chụp cộng hưởng từ cho thấy người này bị tổn thương não do ấu trùng sán lợn ký sinh, kèm theo phù não và các biểu hiện rối loạn tâm thần.
Một trường hợp khác là bệnh nhân nam 62 tuổi tại Bắc Giang. Ông bị chẩn đoán u não từ năm 2018 do đau đầu dữ dội kéo dài. Tuy nhiên, gần đây ông xuất hiện thêm triệu chứng co giật và động kinh. Khi chụp X-quang, bác sĩ phát hiện nhiều đốm trắng trên phần mềm cánh tay và não. Kết quả phẫu thuật cho thấy các khối u thực chất là ổ sán lợn.
Nguyên nhân gây bệnh
Sán não (hay còn gọi là u não do ấu trùng sán dây) là một bệnh nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương do ấu trùng sán dây lợn gây ra. Nguyên nhân phổ biến bao gồm:
· Ăn phải thức ăn nhiễm ấu trùng sán như tiết canh, thịt lợn tái, nem chua hoặc thịt lợn nướng chưa chín kỹ.
· Tiêu thụ rau sống chưa được rửa sạch, đặc biệt là các loại rau trồng trong môi trường ô nhiễm.
· Không rửa tay sạch sẽ trước khi ăn hoặc sau khi tiếp xúc với nguồn nhiễm sán.
Khi vào cơ thể, ấu trùng sán di chuyển qua hệ tuần hoàn, bám vào não, cơ hoặc các mô mềm, tạo ra những ổ nang sán và gây tổn thương nghiêm trọng.
Triệu chứng của bệnh
Triệu chứng nhiễm sán não phụ thuộc vào mức độ và vị trí tổn thương. Các biểu hiện phổ biến bao gồm:
· Đau đầu mãn tính: Không thuyên giảm dù đã dùng thuốc giảm đau.
· Động kinh, co giật: Xuất hiện ở 50-70% người bệnh, đôi khi là dấu hiệu duy nhất.
· Buồn nôn, nôn mửa: Đi kèm đau đầu dữ dội.
· Rối loạn tâm thần: Bao gồm lú lẫn, suy giảm trí nhớ, mất tập trung, thay đổi tính cách.
· Liệt nửa người hoặc rối loạn cảm giác: Tùy vào vị trí của nang sán trong não.
· Mất thị lực: Nếu nang sán nằm gần khu vực thần kinh thị giác, có thể gây suy giảm thị lực hoặc mù lòa.
Biến chứng nguy hiểm
Sán não là một bệnh nguy hiểm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng:
· Đột quỵ: Theo nghiên cứu, 4-12% người nhiễm sán não có nguy cơ bị đột quỵ.
· Tăng áp lực nội sọ: Nang sán làm tăng áp lực trong não, gây đau đầu dữ dội, có thể tổn thương não vĩnh viễn.
· Tử vong: Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến tử vong.
Phòng ngừa sán não
Để phòng tránh nguy cơ nhiễm sán não, cần tuân thủ các biện pháp sau:
· Ăn chín, uống sôi: Tuyệt đối không ăn tiết canh, thịt lợn tái, nội tạng động vật chưa nấu chín.
· Vệ sinh thực phẩm: Rửa sạch rau sống bằng nước muối loãng hoặc nước sạch trước khi ăn.
· Rửa tay sạch sẽ: Trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với động vật hoặc môi trường ô nhiễm.
· Tẩy giun định kỳ: Người lớn và trẻ nhỏ nên tẩy giun mỗi 6 tháng đến một năm một lần.
· Giữ vệ sinh môi trường: Đảm bảo khu vực sinh sống sạch sẽ, không để động vật hoang dã hoặc lợn nhiễm bệnh tiếp xúc với nguồn thực phẩm.
