Tin tứcĐiểm đáng chú ý là dự thảo đặt ra loạt tiêu chí cao hơn để cơ sở giáo dục được công nhận là “đại học”, đồng thời dự kiến siết điều kiện thành lập “trường” trong các “trường đại học” nhằm định hình mô hình quản trị và năng lực đào tạo - nghiên cứu theo chuẩn chất lượng.
Theo dự thảo, để được công nhận là “đại học”, cơ sở giáo dục phải đáp ứng đồng thời các tiêu chí về cơ cấu tổ chức, ngành đào tạo, quy mô người học và mức độ quốc tế hóa.
Cơ sở phải có ít nhất 5 trường thành viên, tăng 2 so với quy định hiện hành. Về quy mô và trình độ đào tạo, dự thảo yêu cầu có tối thiểu 25 ngành đào tạo đến trình độ tiến sĩ, tăng mạnh so với trước đây, đồng thời quy mô đào tạo chính quy phải đạt từ 25.000 người học trở lên.
Bên cạnh “độ rộng” về quy mô, dự thảo nhấn mạnh “độ sâu” về chất lượng đội ngũ. Theo đó, giảng viên cơ hữu có trình độ tiến sĩ phải đạt tối thiểu 60%.
Tiêu chí quốc tế hóa được đưa vào như một điều kiện bắt buộc: tối thiểu 5% giảng viên quốc tế tham gia giảng dạy. Ở phía người học, tỷ lệ học viên, nghiên cứu sinh và các chương trình sau đại học trên tổng quy mô chính quy phải đạt tối thiểu 20%. Tỷ lệ sinh viên quốc tế theo học chương trình chính quy cấp văn bằng phải đạt tối thiểu 3%.
Về nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo, dự thảo đặt ra yêu cầu định lượng theo hướng gắn đào tạo với năng lực tạo ra tri thức và sản phẩm.
Bình quân sản phẩm khoa học - công nghệ - đổi mới sáng tạo phải đạt tối thiểu 2,5 điểm quy đổi/giảng viên/năm. Không dừng ở số lượng sản phẩm, dự thảo còn yêu cầu tỷ trọng thu từ hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đạt tối thiểu 20% tổng thu của cơ sở giáo dục đại học. Đây là tiêu chí cho thấy “đại học” phải trở thành một trung tâm tri thức có khả năng tạo nguồn lực, chuyển giao và đóng góp thực chất cho kinh tế - xã hội.
Một quy định then chốt khác là các điều kiện nêu trên phải được duy trì liên tục tối thiểu 3 năm trước thời điểm nộp hồ sơ chuyển đổi từ “trường đại học” lên “đại học”. Cách thiết kế này nhằm hạn chế tình trạng “đạt chuẩn ngắn hạn” để lên danh xưng, thay vào đó đòi hỏi năng lực bền vững và hệ thống vận hành ổn định.
Ngoài tiêu chí dành cho “đại học”, Bộ cũng dự kiến siết điều kiện thành lập “trường” trong các “trường đại học”. Theo dự thảo, một trường trực thuộc phải có tối thiểu 5 ngành đào tạo ở tất cả các trình độ của giáo dục đại học và quy mô đào tạo từ 5.000 người học trở lên tăng đáng kể so với hiện nay.
Hiện cả nước có 12 đại học; riêng trong năm 2025 có thêm 3 cơ sở được chuyển đổi thành “đại học”. Dù Nhà nước không ưu tiên cơ chế riêng cho “đại học” so với “trường đại học”, mô hình “đại học” được nhìn nhận có lợi thế ở quản trị hệ thống, tối ưu nguồn lực và nâng năng lực tự chủ.
