Nhiều thói quen hằng ngày tưởng vô hại nhưng lại là nguyên nhân âm thầm làm suy giảm thính giác, thậm chí gây mất thính lực vĩnh viễn.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện có khoảng 430 triệu người trên toàn cầu bị suy giảm thính lực, con số này dự kiến sẽ tăng lên 700 triệu người vào năm 2050. Điều đó có nghĩa là cứ 10 người thì sẽ có 1 người gặp vấn đề về thính giác.
Mất thính lực không chỉ ảnh hưởng đến giao tiếp mà còn làm tăng nguy cơ té ngã, trầm cảm, cô lập xã hội và thậm chí là sa sút trí tuệ. Dưới đây là 8 thói quen phổ biến có thể gây hại cho thính giác mà nhiều người thường mắc phải.
1. Không kiểm tra thính giác định kỳ
Nhiều người thường xuyên kiểm tra mắt, răng, huyết áp nhưng lại ít khi nghĩ đến việc đo thính lực định kỳ. Tại Anh, người từ 40-74 tuổi được khuyến nghị kiểm tra sức khỏe tổng quát 5 năm/lần, tuy nhiên tần suất này vẫn chưa đủ để phát hiện sớm các dấu hiệu mất thính lực.
Một nghiên cứu chỉ ra rằng mất thính giác có liên quan đến cô lập xã hội, trầm cảm, bệnh tim mạch và nguy cơ té ngã cao hơn. Nếu nhận thấy mình nghe kém, thường xuyên phải tăng âm lượng tivi hoặc điện thoại, bạn nên sớm đến gặp bác sĩ để kiểm tra thính lực.
2. Dùng tăm bông để ngoáy tai
Nhiều người có thói quen dùng tăm bông để làm sạch tai, nhưng thực tế đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương tai.

Thay vì làm sạch, tăm bông có thể đẩy ráy tai vào sâu hơn, gây tắc nghẽn ống tai, viêm nhiễm và thậm chí làm thủng màng nhĩ. Nếu cảm thấy tai bị đầy hoặc có nhiều ráy tai, hãy dùng dung dịch nhỏ tai chuyên dụng hoặc đến bác sĩ để làm sạch an toàn.
3. Hút thuốc lá
Không chỉ gây hại cho phổi và tim mạch, hút thuốc lá còn tăng nguy cơ mất thính lực.
Nicotine và carbon monoxide trong thuốc lá làm giảm lượng oxy đến tai, ảnh hưởng đến dây thần kinh thính giác và khiến tai dễ bị tổn thương hơn trước tiếng ồn. Người hút thuốc và người tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc có nguy cơ cao bị lãng tai, ù tai hoặc mất thính lực vĩnh viễn.
4. Uống rượu quá nhiều
Nghiên cứu cho thấy uống rượu trong thời gian dài có thể làm tổn thương vùng vỏ não trung tâm – khu vực chịu trách nhiệm xử lý âm thanh.
Việc tiêu thụ rượu ở mức cao có thể khiến vỏ não co lại, làm giảm khả năng xử lý âm thanh và khiến người uống rượu khó theo kịp cuộc trò chuyện hoặc phân biệt các âm thanh xung quanh.
5. Nghe nhạc quá to, đeo tai nghe sai cách
Đeo tai nghe với âm lượng quá lớn trong thời gian dài có thể làm tổn thương tế bào lông trong tai, những tế bào này có nhiệm vụ truyền tín hiệu âm thanh đến não.
Quy tắc 60/60: Để bảo vệ thính giác, các chuyên gia khuyên chỉ nên nghe nhạc ở mức không quá 60% âm lượng tối đa và không quá 60 phút mỗi lần.
Sử dụng tai nghe chống ồn: Nếu thường xuyên phải tăng âm lượng để nghe rõ, hãy cân nhắc sử dụng tai nghe chống ồn để hạn chế tác động tiêu cực lên tai.
6. Tham gia các môn thể thao tốc độ mà không bảo vệ tai
Các môn thể thao tốc độ như đua xe mô tô, Công thức 1 thường tạo ra âm thanh rất lớn. Theo Hear the World Foundation, mức decibel an toàn cho tai là dưới 85 dB.
Một chiếc xe máy bình thường có thể phát ra 95 dB, còn âm thanh từ đường đua F1 có thể lên đến 147 dB – vượt xa mức an toàn.
Tiếp xúc lâu với âm thanh lớn có thể dẫn đến mất thính lực do tiếng ồn hoặc ù tai vĩnh viễn. Nếu tham gia hoặc xem các môn thể thao tốc độ, bạn nên đeo nút bịt tai, tai nghe bảo vệ và tránh đứng quá gần nguồn phát âm thanh lớn.
7. Bơi lội mà không bảo vệ tai
Sau khi bơi hoặc tắm, nước có thể kẹt lại trong tai, gây cảm giác khó chịu. Nếu không làm khô kịp thời, môi trường ẩm ướt trong tai có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây viêm tai giữa.
Đeo nút bịt tai khi bơi: Giúp ngăn nước xâm nhập vào tai, giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Lau khô tai nhẹ nhàng sau khi bơi: Có thể nghiêng đầu để nước chảy ra hoặc dùng khăn mềm thấm khô.
Những người chơi thể thao dưới nước như lướt ván, chèo kayak cũng có nguy cơ gặp tình trạng hình thành xương nhỏ bất thường trong tai, cản trở âm thanh truyền vào ống tai. Để phòng tránh, nên sử dụng bảo vệ tai chuyên dụng khi tham gia các hoạt động này.
8. Thường xuyên đến quán bar, nhà hàng ồn ào
Không chỉ những buổi hòa nhạc rock mà cả nhà hàng, quán bar đông đúc cũng có thể tạo ra mức âm thanh nguy hiểm cho thính giác.
Âm thanh trong quán rượu, nhà hàng đông người có thể lên đến hơn 80 dB, nếu tiếp xúc lâu có thể gây tổn thương tai.
"Điếc quán rượu" – một thuật ngữ mô tả cảm giác ù tai tạm thời sau khi ở trong môi trường quá ồn.
Nếu thường xuyên đến những nơi như vậy, bạn nên chọn thời điểm ít đông người, tránh ngồi gần loa và nghỉ ngơi để tai được hồi phục.
Bảo vệ thính giác ngay từ hôm nay
Tai là bộ phận phức tạp, không có khả năng tái tạo các tế bào thính giác bị tổn thương. Vì vậy, việc phòng ngừa là rất quan trọng.
Nếu có dấu hiệu nghe kém, ù tai kéo dài, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra thính lực sớm. Sử dụng máy trợ thính hoặc các thiết bị hỗ trợ cũng là một giải pháp nếu tình trạng mất thính lực đã diễn ra.
Việc thay đổi những thói quen nhỏ có thể giúp bạn bảo vệ thính giác và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn!